Elçibey, 1938 yılında Nahcivan’ın Keleki köyünde dünyaya geldi.  1943 yılında 2. Dünya Savaşına katılan babasından haber alamadı. Babasız büyüyen Elçibey, kısıtlı imkanlarla ilköğrenimini ve liseyi Nahcivan’da tamamladı. Azerbaycan Devlet Üniversitesi Doğu Dilleri Enstitüsü, Arapça bölümünü bitirdi. Üniversiteyi bitirdikten sonra Mısır’a mütercim olarak gönderildi.

Azerbaycan’a dönen Ebulfez Elçibey, 1969’da Tulunlar Devleti hakkındaki teziyle doçent oldu. SSCB’de 1971-74 yılları arasında öğrenci hareketleri içerisinde yer aldı. Üniversite’de öğrenci ve öğretim görevlileri arasında gizli teşkilatlar oluşturdu. Siyasi faaliyetlerin dolayı 1 yıl hapis yattı. Kasım 1988’de Ermeni provokasyonlarına karşın “Meydan Mitingleri” direniş hareketini düzenledi. 16 Haziran 1989 tarihinde Azerbaycan Halk Hareketini kurdu ve başkanı seçildi. Kızılordu’nun 1990’da Bakü’de gerçekleştirdiği katliama kadar çalışmalarını sürdürdü.

SSCB’nin dağılmasının ardından Azerbaycan 18 Ekim 1990’da bağımsızlığını ilan etti. Ayaz Muttalibov’un kısa süren cumhurbaşkanlığından sonra 7 Haziran 1992’de ilk demokratik seçimler sonucu Azerbaycan’ın cumhurbaşkanı oldu. Elçibey, seçildikten sonra ülkesinde insan haklarına saygılı, hukukun üstünlüğüne saygılı, demokratik devlet yapısını oluşturmaya çalıştı. Devletin dilinin Türkçe olduğunu ilan etti. Rus ordularını ülkeden çıkardı.

Elçibey, daha önce “Milli Kahraman Ödülü” verdiği Suret Hüseyin’in ayaklanması üzerine kardeşkanı dökülmemesi için Bakü’den ayrılarak Keleki’ye döndü. Referandumla da görev süresi düşürülen Elçibey’in yerine Haydar Aliyev geldi.

Kendi deyimiyle “Atatürk’ün askeri” olan Elçibey, 22 Ağustos 2000 yılında tedavi olmak için geldiği Ankara’da vefat etti.

MUHAMMED YENİGÜL/ AVAZTÜRK