Türkiye’de son aylarda yaşanan enflasyon artışı, maaş zamlarını adeta yok etti. Emekli ve çalışanlar, aldıkları zamların enflasyon karşısında eridiğini görünce isyan etti. Uzmanlar ise fakirleştiren kısır döngüden çıkış yolunun birden fazla adımı içeren bir tam rasyonalite paketinde olduğunu vurguladı.
Enflasyon Rekor Kırdı, Maaş Zamları Uçtu
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 12 aylık enflasyon Ağustos’ta %58,94’e ulaşarak Merkez Bankası’nın yıl sonu tahminini şimdiden aştı. Bu oran, 2003 yılından bu yana en yüksek 4 aylık enflasyon oldu. Temmuz ve Ağustos aylarında açıklanan aylık enflasyon ise %9’un üzerinde gerçekleşti.
Bu durum, emekli ve çalışanların maaş zamlarını büyük ölçüde eritti. Memurlara 6 ay için yapılan zamlar da 3 ayda uçtu, aylıklar Mayıs seviyesine geri geldi. Asgari ücretlilerin aldığı %34’lük zam da iki aylık enflasyonla yarı yarıya eridi.
Emekli ve Çalışanlar Fakirleşiyor
Enflasyonun yüksek seyretmesi, emekli ve çalışanların alım gücünü düşürdü. Temmuz ayında emeklilerin bir bölümüne %25 zam yapılmıştı. Ancak bu zam, iki aylık enflasyonla neredeyse tamamen eridi. Milyonlarca emekli ise sıfır zam aldı. Dolayısıyla sıfır zam zaten sürekli erime anlamına geliyor.
Memurların durumu da farklı değil. Memurlara %17,55 zam yapılmıştı. Ancak bunun 6 puanlık kısmı enflasyon farkıydı. Bir önceki 6 ayın enflasyon farkını alan memurlar, toplu sözleşme ile alınan 6 puanlık zamın da Temmuz ayında eridiğini gördü.
Emekli ve çalışanlar, mutfak masraflarının artmasıyla zor durumda kaldıklarını belirtiyor. Gıda sektöründeki fiyat artışları, maaşların büyük bir kısmını alıp götürüyor. Bir emekli şöyle diyor: “Ben kendi adıma konuşuyorum mutfağa çalışıyor musun ancak zorluyoruz ki zaten gıda sektörü her şeyi alıp götürüyor şu anda sadece insanlar yemek için çalışıyorlar yani başka hiçbir şey için çalışmalar.”
Uzmanlar Tam Rasyonalite Paketi İstiyor
Enflasyonun yüksek seyretmesinin temel nedenlerinden biri olarak, TÜİK’in geçmişte açıkladığı tartışmalı enflasyon rakamları gösteriliyor. Çalışma Ekonomisi Uzmanı Prof. Dr. Aziz Çelik, maaş zamlarının az belirlenmesine sebep olan eski TÜİK rakamlarının yeniden tartışılması gerektiğini söylüyor. Çelik, “Şu anda açıklanan enflasyon oranları, geçmiş enflasyon oranlarının tartışmalı olduğunu gösteriyor. TÜİK görevini zamanında doğru yapsaydı, bu kayıplar kuşkusuz daha az olacaktı.” diyor.
Çelik, enflasyonla mücadele için sadece maaş zamlarıyla yetinilmemesi gerektiğini, birden fazla adımı içeren bir tam rasyonalite paketinin hayata geçirilmesi gerektiğini belirtiyor. Çelik, “Tam rasyonalite paketi, hem maliye politikası hem de para politikası açısından tutarlı ve şeffaf bir çerçeveyi içermeli. Ayrıca yapısal reformlar da bu paketin bir parçası olmalı. Enflasyonu tek başına Merkez Bankası’nın düşürmesi mümkün değil. Hükümetin de sorumluluk alması lazım.” diyor.
Kabine Toplantısı Bugün Gerçekleşecek
Enflasyonla mücadele konusunda hükümetin atacağı adımlar merak ediliyor. Bugün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında gerçekleştirilecek olan kabine toplantısında, ekonomik gündemin ön planda olması bekleniyor. Toplantıda, enflasyonla mücadele stratejisi, maaş zamları, asgari ücret ve yapısal reformlar gibi konuların ele alınması öngörülüyor.
Enflasyonun yükselmesiyle birlikte maaş zamları eridi. Emekli ve çalışanlar fakirleşirken, uzmanlar tam rasyonalite paketi istiyor. Kabine toplantısı bugün gerçekleşecek.