ZONGULDAK Bülent Ecevit Üniversitesi'nden (ZBEÜ) Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu ve ekibi, coğrafi bilgi sistemi destekli deprem tehlike yazılımı geliştirdi. Yapay zeka desteği ile fay hatlarındaki gerilimi gözlemleyerek Doğu Anadolu'da 1, Marmara Bölgesi'nde ise 3 fayın 7 büyüklüğünde ve üzeri deprem üretebilecek gerginlikte olduğunu belirtti.
Deprem Tehlike Yazılımı ile İlginç Tespitler
Prof. Dr. Kutoğlu, ekip arkadaşları Doç. Dr. Çağlar Bayık ve Doç. Dr. Gökhan Gürbüz ile araştırmacı Fatemeh Ghsampour'un geliştirdiği yazılımda, bölgedeki tarihsel depremler ve yıllık yeryüzü hareket verileri coğrafi bilgi sistemi destekli programa aktarılarak fay hatlarının 'mavi', 'yeşil' ve 'kırmızı' tonlarına göre değerlendirilen 'fay gerginlikleri' belirlendi.
Kuzey Anadolu Fay Hattı Analizi Tamamlandı
Prof. Dr. Kutoğlu, Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın analizini tamamladıklarını, diğer fay hatları için de çalışmaların devam ettiğini belirtti. Geliştirdikleri yapay zeka destekli dijital model ile gergin fayları tespit ettiklerini ifade etti.
Dikkat Çeken Fay Hattı: Yedisu Fayı
Yapılan analizler sonucunda Doğu Anadolu'da Yedisu Fayı'nın en gergin fay olarak öne çıktığını belirten Prof. Dr. Kutoğlu, Marmara Bölgesi'nde ise özellikle Çınarcık, Marmaraereğlisi, Silivri, Bandırma ve Erdek gibi bölgelerdeki fay hatlarının dikkat çekici bir gerginlik seviyesine sahip olduğunu vurguladı.
İstanbul ve Güneydeki Fay Hatlarına Dikkat
İstanbul ile ilgili olarak özellikle Sakarya'dan güneye dalan Geyve-Pamukova hattı ile Gemlik'ten Mudanya önlerinden devam eden Bandırma-Erdek hattına dikkat çeken Prof. Dr. Kutoğlu, bu hatların diğerlerinden daha da gergin olduğunu belirtti. İstanbul'un kuzey kollarının yanı sıra güneydeki bu hatların da detaylı bir şekilde incelenmesi gerektiğine dikkat çekti.
Fay Uzunluğu ve Deprem Potansiyeli İlişkisi
Fay uzunluğu 30 kilometre üzerine çıktığında, deprem büyüklüğünün 7 ve üzeri deprem üretebilecek potansiyele sahip olduğunu belirten Prof. Dr. Kutoğlu, bölgede bu potansiyelin bulunduğunu ve geçmişteki depremlere bakıldığında bu fay hatlarının 7'nin üzerinde büyük depremler ürettiğini ifade etti.