Avrupa'nın birçok yerinde, özellikle İtalya'da, nüfus azalması ve köylerin terk edilmesi ciddi bir sorun haline gelmiş durumda. Bu gidişatı durdurmak için cömert konut teşvik programları başlatılıyor. Kuzey İtalya'nın büyüleyici doğasıyla çevrili Trentino bölgesinde yer alan Sagron Mis köyü de, terk edilme riskiyle karşı karşıya kalarak dikkat çekici bir teşvik programına dahil edildi. Yerel yönetim, bu soruna çözüm bulmak amacıyla, kullanılmayan evleri satın alıp restore edecek yeni sakinlere tam 100 bin euroya (yaklaşık 4 milyon 600 bin lira) kadar hibe vaat etti. Ancak, bu haber makalesinin ilerleyen bölümlerinde detaylarına ulaşacağınız üzere, beklenen ilgi hiçbir şekilde gelmedi ve köyde adeta bir dram yaşanıyor. Avrupa'nın gözü kulağı bu programdayken, sonuçlar herkesi şaşırttı ve olayın perde arkasındaki gerçekler, paranın her zaman çözüm olmadığını bir kez daha gözler önüne serdi.

Bu cömert teşvik, terk edilmiş evleri yeniden canlandırmak ve kırsal bölgelere yeni bir soluk getirmek amacıyla başlatıldı. Bölge yönetimi, dağ manzaraları ve doğal güzellikleriyle bilinen Sagron Mis'in bu gidişata dur demek için bu programdan faydalanmasını umuyordu. Ancak, programın açıklanmasının üzerinden belli bir süre geçmesine ve cazip teklife rağmen, Sagron Mis köyü tek bir başvuru bile çekemedi. Bu durum, Avrupa genelindeki köy canlandırma projeleri arasında eşine az rastlanır bir vaka olarak öne çıkıyor. Bu şaşırtıcı başarısızlık, sadece finansal teşviklerin yeterli olup olmadığı sorusunu değil, aynı zamanda kırsal yaşamın getirdiği zorlukları da gündeme getiriyor.

Söz konusu konut teşvik programının detaylarına bakıldığında, sunulan desteğin oldukça cazip olduğu görülüyor. Daily Mail'de yer alan habere göre, program kapsamında ev sahiplerine 80 bin euro renovasyon (yenileme) ve 20 bin euro ise satın alma desteği sağlanıyor. Toplamda 100 bin euroya varan bu hibe, ev almak ve restore etmek isteyenler için büyük bir kolaylık sunuyor. Ancak, bu teşvikten faydalanmak isteyenlerin, satın aldıkları veya kiraya verecekleri evde en az 10 yıl kalmayı taahhüt etmeleri şart koşuluyor; aksi takdirde teşvik geri alınabiliyor. Trentino bölgesindeki 33 köyü kapsayan ve maksimum 100 bin euroya kadar destek sağlayan bu "nüfus azalmasına karşı" program için başvurular 30 Haziran'a kadar kabul edildi. Bu ilk başvuru döneminin sonunda toplam 291 kişi başvuru yaparken, Sagron Mis köyü için ne yazık ki tek bir başvuru bile yapılmadı. Bölgedeki diğer köyler ilgi görürken, Dolomit Dağları’nın eteklerinde yer alan ve yürüyüş yollarıyla tanınan bu doğal güzellikteki köy, buna rağmen başvuru alamayan tek yer oldu. Daha fazla bilgi için https://www.avazturk.com adresini ziyaret edebilirsiniz.

Sagron Mis Belediye Başkanı Marco Depaoli, bu durumu bir "dram" olarak nitelendirmek yerine, "Sabır istiyor. Bu durumu bir krize dönüştürmemek gerek" diyerek umudunu koruduğunu belirtti. Depaoli, yaklaşık 15 kişinin belediyeyi arayıp program hakkında bilgi aldığını ancak konut stokunun sınırlı olduğunu da ekledi. Bu açıklama, meselenin sadece finansal teşvikle çözülemeyecek kadar derin olduğunu işaret ediyor. Zira köyün içinde bulunduğu şartlar, paranın dahi aşılamayacak engeller sunduğunu gösteriyor.

Peki, 4,5 milyon lira gibi devasa bir teşviğe rağmen Sagron Mis neden kimseyi çekemedi? Kaynaklar, bu sorunun cevabını köyün temel hizmet eksikliklerinde ve yaşam koşullarının zorluğunda veriyor. Sagron Mis'in nüfusu sadece 170 kişi ve köyde yalnızca bir bakkal bulunuyor. Genel pratisyen (doktor) eksikliği gibi temel sağlık hizmetlerine erişimde yaşanan zorluklar, özellikle yaşlı veya çocuklu aileler için ciddi bir caydırıcı faktör oluşturuyor. Ayrıca, köydeki mevcut konutların çoğu ikinci ev statüsünde olduğu için satışa açık mülk sayısı oldukça az. Bu durum, potansiyel alıcıların uygun ev bulmasını zorlaştırıyor ve teşvik programının uygulanabilirliğini kısıtlıyor. Trentino bölgesi, 2024 yılında başlattığı bu projeye 10 milyon eurodan fazla bütçe ayırmış olsa da, Sagron Mis'in özel koşulları bu büyük yatırıma rağmen engel teşkil ediyor. Programın hem İtalyan vatandaşlarına hem de yabancı ülke vatandaşlarına açık olması da, evrensel bir çekicilik yaratma potansiyeline rağmen, Sagron Mis'i bu akışın dışında tuttu.

Geçmişte benzer programların başarılı örnekleri de bulunuyor. Örneğin, 2017 yılında Sicilya’da hayata geçirilen "1 Euro'ya Ev" kampanyası büyük ilgi görmüş ve terk edilmiş köyler uluslararası yatırımcılar sayesinde canlanmıştı. Bu kampanyadan ev alanlardan biri olan İngiliz antikacı George Laing'in hikayesi, konuya ışık tutuyor. Laing, Aralık 2022’de Sicilya’nın Mussomeli kasabasında üç katlı bir harabe evi sadece 1 euroya satın aldı. Tüm işlemler dahil kendisine 5 bin euroya mal olan bu evi, 10 bin eurodan az bir maliyetle yenileyen Laing, şu anda evini kiralamak isteyen 500’den fazla kişinin sırada olduğunu söylüyor. Hatta Laing, başarısı üzerine ikinci bir 1 euroluk ev daha almış ve sosyal medyada bu süreçleri paylaşarak dikkat çekmişti. Laing, "Şatafatlı değil ama kesinlikle tatmin edici bir yaşam" diyerek alternatif yaşam arayanlara ilham kaynağı olmuştu. Bu örnek, düşük maliyetli ve ulaşılabilir yaşamın, sadece finansal teşvikten öte, insanlara sunduğu 'yaşam kalitesi' ve 'fırsat' algısının ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.

Sagron Mis'in durumu, tek başına finansal teşviklerin, bir köyü canlandırmak için yeterli olmadığını çarpıcı bir şekilde ortaya koyuyor. Köyün yüksek yaşam maliyeti olmasa da, temel hizmetlerin eksikliği, sınırlı konut stoku ve izole yapısı, potansiyel yerleşimciler için 4,5 milyon liralık bir teşvikten bile daha caydırıcı olabiliyor. Bu olay, Avrupa genelinde terk edilme riskiyle karşı karşıya olan köyler için kapsamlı ve sürdürülebilir stratejilerin, sadece para dağıtmaktan öte, yaşam kalitesini artıracak altyapı yatırımlarını ve sosyal hizmetleri de içermesi gerektiğini gözler önüne seriyor. Sagron Mis'in sessiz çığlığı, modern insanın sadece ekonomik değil, aynı zamanda yaşam standartları ve sosyal olanaklar beklentisinin de göz ardı edilemeyeceğini hatırlatıyor. Konuyla ilgili gelişmeleri yakından takip etmek için https://www.avazturk.com adresini kontrol edebilirsiniz.