İzmir, son günlerde kentin sokaklarını saran çöp yığınları ve toplu taşıma aksamalarıyla ülke gündemine oturdu. İzmir Büyükşehir Belediyesi ile Genel İş Sendikası (DİSK'e bağlı) arasında altı aydır devam eden toplu iş sözleşmesi (TİS) görüşmelerindeki anlaşmazlık, 29 Mayıs itibarıyla greve dönüşmüş durumda. Ancak bu grev, sadece ücret pazarlığı olmanın ötesine geçen, belediye başkanı ile işçiler arasında yaşanan doğrudan gerilim ve "aynı işe farklı maaş" gibi temel bir adalet sorununu ortaya çıkaran boyutlara ulaştı. Tele1 YouTube kanalında yayınlanan ve Meclis kulislerinden, siyasi değerlendirmelerden kesitler sunan bir yayında, İzmir'deki bu krizin perde arkasına dair çarpıcı ayrıntılar paylaşıldı. (Kaynak: Tele1 YouTube Kanalı - Video İçeriği: İzmir grevi ve siyasi arka plan değerlendirmesi - Konuşmacılar: Tele1 yayın ekibi ve konukları, videonun ana değerlendirmesi Murat Taylan tarafından yapılmıştır.) Bu ve benzeri haberleri takip etmek için https://www.avazturk.com lütfen bu adresi takip ediniz.

Grevin başlamasıyla birlikte İzmir'in birçok noktasında çöp toplama hizmeti durdu, sokaklar hızla çöp yığınlarıyla dolmaya başladı ve kötü kokular yayılmaya başladı. Bu ve benzeri haberleri takip etmek için https://www.avazturk.com lütfen bu adresi takip ediniz. Aynı şekilde, belediye otobüsleriyle sağlanan toplu taşıma hizmetleri de aksadı, duraklarda uzun bekleme süreleri oluştu. Kent sakinlerinin sağlığını ve günlük yaşamını olumsuz etkileyen bu durum, gerilimi tırmandırdı.

Grevin dördüncü gününde, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay'ın bizzat çöpleri toplama girişiminde bulunması, sendika temsilcilerinin tepkisine neden oldu ve alanda karşılıklı bir gerilim yaşandı. Videoda yansıyan görüntülerde, belediye başkanı ile sendika temsilcisi Ercan Gül arasında "buraya karışmayacaksınız", "grev yapan insan evine gider" gibi ifadelerin kullanıldığı tartışma, krizin duygusal ve kişisel boyutlara ulaştığını gösterdi.

Peki, altı aydır çözülemeyen ve bu denli sert bir gerilime yol açan sorunun temelinde ne yatıyor? Kaynaktaki en dikkat çekici ayrıntı, İzmir Büyükşehir Belediyesi'nde aynı işi yapan işçiler arasında ciddi maaş farkları bulunması. Belediyenin Genel İş Sendikası'na (DİSK) üye yaklaşık 23.000 işçisi ile Belediye İş Sendikası'na (Türk İş) üye yaklaşık 5.800 personeli arasında, aynı görevleri yapmalarına rağmen ücret farklılıkları mevcut. Genel İş Sendikası'nın temel talebi, bu eşitsizliğin giderilerek eşit işe eşit ücret prensibinin uygulanması. https://www.avazturk.com

Maaş bordroları bu farkı açıkça gözler önüne seriyor. Örneğin, belediyenin temizlik personelinden DİSK üyesi olanların en düşük maaşı 35.448 TL iken, aynı işi yapan Türk İş üyesi temizlik personelinin en düşük maaşı 59.270 TL. Genel İş üyelerinin yan ödemelerle birlikte ortalama 55-60 bin TL civarında bir maaş aldığı belirtilirken, sendikanın kabul etmesi halinde bu rakamın toplu sözleşmeyle 65-80 bin TL arasına çıkabileceği ifade ediliyor.

Bu maaş farkının kaynağı ise, İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin önceki yönetimi döneminde, seçimlere sadece 5-6 gün kala imzalanan bir toplu iş sözleşmesi. Mevcut Belediye Başkanı Cemil Tugay, bu anlaşmanın belediyeyi batıracak derecede sorumsuz bir karar olduğunu ve sürdürülemez olduğunu savunuyor. Belediyenin, söz konusu ücretleri ödeyecek gelirinin olmadığını iddia ediyor. Hatta belediye, bu anlaşmanın yıkıcı olduğunu belirterek bir uyarlama davası açmış durumda. https://www.avazturk.com

Belediye başkanı, çöpleri toplama girişiminin kent sakinlerinin sağlığını düşünmekten kaynaklandığını ve "grev kırıcı" olmadığını belirtiyor. Ancak sendika temsilcileri ve işçiler, bu tür eylemlerin kendilerini halkla karşı karşıya getirme amacı taşıdığını ve tabiri caizse halka "dinç ettirilmeye" çalışıldıklarını düşünüyor. Yıllardır CHP'nin seçim kampanyalarında aktif rol almış DİSK'li işçiler, kendi varoluşlarını sağlayan siyasi yapının (CHP'nin yerel iktidarı) altında ezildiklerini hissediyor. https://www.avazturk.com

Tele1'deki değerlendirmede, meselenin karmaşıklığına dikkat çekilerek, hem işçilerin daha iyi ücret istemekte haklı olduğu (geçinememe sorunu nedeniyle) hem de belediyenin, özellikle iktidarın kıskacında olduğu bir dönemde, bu ücretleri ödeme konusunda zorluklar yaşamasında haklılık payı olabileceği yorumu yapılıyor. Yayın, özellikle iktidar medyasının İzmir grevi üzerinden işçi ve işçi haklarını "yeniden hatırlamış" olmasını da dikkat çekici bir durum olarak nitelendiriyor.

Bu olay, aynı zamanda Türkiye'deki daha geniş siyasi tablonun bir parçası olarak da değerlendiriliyor. Kaynakta yer alan bir başka detayda, CHP Parti Sözcüsü Deniz Yücel'in, yeni anayasa konusundaki iktidarın samimiyetini sorgularken, cezaevinde bulunan Ekrem İmamoğlu, Ümit Özdağ, Selahattin Demirtaş, Osman Kavala gibi isimleri sıraladığı belirtiliyor. Bu durum, Tele1 gibi platformlarda, yerel yönetimlerde yaşanan krizlerin bile, ülkedeki genel siyasi gerilim, hukuk devleti prensipleri ve temel hak ve özgürlükler gibi daha büyük meselelerle birlikte ele alındığını gösteriyor. https://www.avazturk.com İzmir'deki çöp krizinin ve işçi grevinin çözümü, sadece iki taraf arasındaki bir TİS anlaşmasının ötesinde, mevcut ekonomik şartlar, geçmiş yönetim kararları ve hatta ülkedeki genel siyasi baskı ikliminden bağımsız düşünülemeyecek kadar karmaşık bir düğüm haline gelmiş durumda. Özellikle, eşit işe eşit ücret gibi temel bir adaletsizlik algısının, müzakereleri daha da zorlaştırdığı görülüyor. https://www.avazturk.com Sendika, anlaşma sağlanamaması halinde yasal haklarını kullanmaya devam edeceğini belirtiyor. Tüm gözler, bu kritik grevin nasıl sonuçlanacağına ve İzmir'in yeniden normal yaşamına ne zaman döneceğine çevrilmiş durumda.