Roshchyna'nın Kayboluşunun ardındaki sır
Ukraynalı araştırmacı gazeteci Viktoriia Roshchyna'nın Rusya'da gözaltındayken hayatını kaybettiğine dair ortaya atılan iddialar, uluslararası kamuoyunda büyük yankı uyandırdı.
Ukrayna basınına yansıyan haberlere göre, Roshchyna'nın vücudu ciddi şekilde işkenceye uğramış ve bazı iç organlarının eksik olduğu tespit edilmişti.
Bu iddialar, sadece bir gazetecinin trajik ölümünü değil, aynı zamanda savaş ortamında ifade özgürlüğüne ve insan haklarına yönelik ciddi ihlalleri de gündeme taşıdı.
Genç Gazetecinin Sarsıcı Hikayesi
Viktoriia Roshchyna, Ukrayna'nın tanınan bağımsız gazetecilerinden biriydi. Ülkesindeki savaşın etkilerini, cephe hattındaki gerçekleri ve sivillerin yaşadığı trajedileri belgelemek amacıyla tehlikeli bölgelere girmekten çekinmeyen cesur bir muhabirdi.
Daha önce de Ukrayna’nın doğusunda, Rusya destekli ayrılıkçıların kontrolünde olan bölgelerde haber takibi yaptığı için birkaç kez gözaltına alınmıştı. Ancak bu kez yaşananlar, daha önceki deneyimlerinden çok daha korkunç bir boyuta ulaştı.
Gözaltı Süreci ve Kayıp Bildirimi
Roshchyna'nın en son Rus kontrolündeki bir bölgede haber yaparken görüldüğü belirtiliyor. Ailesi ve meslektaşları, ondan uzun süre haber alamayınca kayıp başvurusunda bulunmuştu.
Ukrayna İnsan Hakları Komiserliği ve çeşitli gazeteci örgütleri, genç kadının durumunu takip etmiş, uluslararası kuruluşlara başvurarak yardım talebinde bulunmuştu. Ancak haftalar süren belirsizlik, trajik bir şekilde son buldu.
Ukrayna Basını: İşkence ve Organ Eksikliği İddiaları
Ukrayna medyasına yansıyan bilgiler, Roshchyna’nın ölümünün sıradan bir vaka olmadığını gözler önüne seriyor.
Basına sızan adli tıp raporlarına göre genç gazetecinin bedeninde ağır işkence izleri bulunuyordu. Vücudunun çeşitli bölgelerinde darp izleri, yanıklar ve kesikler tespit edilmişti.
En çarpıcı detay ise bazı iç organlarının yerinde olmamasıydı. Özellikle karaciğer ve böbreklerinden birinin çıkarıldığı öne sürüldü.
Bu durum, hem ölüm şekline dair kuşkuları artırdı hem de gazetecinin ölümünün ardından vücudunun neden bu halde olduğu konusunda cevaplanmamış sorular doğurdu.
Ailesi Şokta: Gerçekleri Yazdığı İçin Öldü
Roshchyna'nın ailesi, kızlarının savaşın gerçeklerini dünyaya aktardığı için hedef alındığını düşünüyor. Annesi yaptığı açıklamada, “Viktoriia yalnızca gerçeğin peşindeydi. Ne taraf tuttu ne de provokasyon yaptı. Olanları olduğu gibi yazdı. Bu yüzden susturulduğuna inanıyoruz,” ifadelerini kullandı.
Aile, ölümle sonuçlanan bu olayın sadece bireysel bir olay değil, aynı zamanda ifade özgürlüğüne yönelik açık bir saldırı olduğunu vurguluyor.
Gazetecilik Örgütlerinden Tepki
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ) ve Avrupa Gazeteciler Birliği gibi birçok meslek örgütü, Roshchyna’nın ölümüyle ilgili derin bir soruşturma talep etti.
Yapılan açıklamalarda, gazetecilere yönelik şiddetin kabul edilemez olduğu, savaş koşullarında dahi uluslararası hukuk çerçevesinde basın mensuplarının korunması gerektiği belirtildi.
RSF tarafından yayımlanan bildiride, “Viktoriia Roshchyna gibi gazeteciler, çatışma bölgelerinde halkın sesi olabilmek için büyük fedakârlıklar yapıyor. Onun uğradığı muamele, sadece bir insanlık suçu değil, aynı zamanda basın özgürlüğüne doğrudan bir saldırıdır,” denildi.
Uluslararası Diplomatik Tepkiler
Viktoriia Roshchyna’nın şüpheli ölümü, sadece gazetecilik çevrelerinde değil, diplomatik alanda da tepkiyle karşılandı.
Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler ve çeşitli insan hakları örgütleri konuyla ilgili açıklamalar yayımlayarak Rusya’dan derhal açıklama talep etti.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı da konuya ilişkin olarak Rusya’nın uluslararası hukuk yükümlülüklerini yerine getirmesi gerektiğini belirtti.
Rus Yetkililer Sessizliğini Koruyor
Öte yandan, Rusya makamlarından olayla ilgili resmi bir açıklama gelmedi. Kremlin, sorulara yanıt vermekten kaçınırken, Rus İçişleri ve Adalet Bakanlıkları da sessizliğini sürdürüyor.
Bu durum, şüpheleri ve kamuoyunun tepkisini daha da artırıyor. Ukrayna tarafı ise olayın aydınlatılması için uluslararası kurumlarla iş birliği yapılması gerektiğini savunuyor.
Savaşta Gazetecilik: Artan Tehlike
Roshchyna’nın ölümü, savaş bölgelerinde çalışan gazetecilerin maruz kaldığı riskleri bir kez daha gündeme taşıdı.
Son yıllarda Ukrayna’daki savaşta pek çok gazeteci yaralanmış, kaçırılmış veya hayatını kaybetmişti. Özellikle cephe hattında görev yapan gazeteciler, hem çatışmalardan hem de doğrudan hedef alınmaktan dolayı büyük tehlike altında.
Gazetecilik mesleği, savaş zamanlarında daha da hayati bir rol oynarken, aynı zamanda daha da kırılgan bir hale geliyor.
Roshchyna’nın başına gelenler, bu kırılganlığın ne kadar ölümcül olabileceğini trajik bir şekilde gözler önüne serdi.
Viktoriia Roshchyna’nın trajik ölümü, hem Ukrayna toplumunda hem de uluslararası kamuoyunda derin bir üzüntü yarattı.
Sosyal medyada başlatılan kampanyalarla hem adalet çağrısı yapılıyor hem de genç gazetecinin isminin yaşatılması için girişimlerde bulunuluyor.
Birçok kişi Roshchyna’yı “gerçeğin sesi” olarak tanımlarken, onun yaşadıkları modern savaşların karanlık yüzünü tüm açıklığıyla ortaya koyuyor.
Viktoriia Roshchyna'nın hayatını kaybetme şekli, sadece bir insanın dramı değil; aynı zamanda gazetecilik mesleğine, basın özgürlüğüne ve savaş mağdurlarının sesini duyurma hakkına yönelik ciddi bir tehdidin yansımasıdır.
Bu olayın detaylı biçimde soruşturulması ve sorumluların ortaya çıkarılması, sadece Roshchyna’nın ailesine değil, özgür basına inanan herkese borçlu olunan bir adalet mücadelesidir.
Ukraynalı gazeteci Viktoriia Roshchyna, Rusya'da tutuklu bulunduğu sırada hayatını kaybetti ve cesedi dün Ukrayna'ya geri gönderildi.
Ukrainska Pravda'nın aktardığına göre, ceset üzerinde çok sayıda işkence izine rastlanmış ve bazı iç organlarının eksik olduğu belirtilmiştir.
Viktoriia Roshchyna, 27 yaşında, 2023 yılının Ağustos ayında Ukrayna'nın Zaporizhzhia bölgesinin Rusya tarafından işgal altındaki kısmına gerçekleştirdiği bir haber gezisi sırasında kaybolmuştu.
Gazeteci, Rus toprakları üzerinden seyahat ettikten sonra bir daha kendisinden haber alınamamıştı. Nisan 2024'e kadar kayıp olarak kalan Roshchyna'nın ailesi, Rusya Savunma Bakanlığı'ndan aldığı bir mektupla kızlarının tutuklu olduğunu öğrenmişti.
Ancak, tutuklanma koşullarına dair hiçbir açıklama yapılmadı. Rusya, ilk kez Ekim 2024'te Roshchyna'nın ölümünü bildirdi.
Ukraynalı milletvekili Yaroslav Yurchyshyn, geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, gazetecinin cesedinin şubat ayında yapılan bir takas sonucu Ukrayna'ya iade edildiğini belirtti.
Yurchyshyn, cesedin durumunun ve işkence izlerinin göz önüne alındığında, Roshchyna'nın ailesinin birden fazla DNA testinin yapılmasını talep ettiğini söyledi.
Roshchyna'nın cesedi üzerinde yapılan incelemeler, gazetecinin Ukrayna'nın güneyindeki Energodar'da tutuklandıktan sonra birkaç hafta boyunca Rusya'nın Melitopol kentinde tutulduğunu ortaya koydu.
Ardından, Rusya'nın liman kenti Taganrog'daki bir hapishaneye nakledilmişti. Tanıkların ifadelerine göre, burada mahkumlar, acımasız dayaklara, elektrik şoku işkencesine ve zorla aç bırakılmaya maruz bırakılıyordu.
Roshchyna da benzer işkencelere tabi tutulmuş ve sağlığı hızla kötüleşmişti. Ağırlığı 30 kilogramın altına düşen gazeteci, gözetim altında hastaneye kaldırılmış ancak hayata döndürülememişti.
Roshchyna'nın 19 Eylül 2024'te öldüğü, ailesine Rusya Savunma Bakanlığı tarafından bildirildi. Ceset, Ukrayna'ya geri getirildiğinde boğulma izleri, kırık bir dil kemiği ve gırtlakla birlikte beyin ve gözlerinin çıkarıldığı görüldü. Guardian'a göre, bu bulgular, ölümün nedenini belirlemeyi daha da zorlaştırıyor.
Roshchyna'nın, suçlama yapılmaksızın ve avukata erişimi olmadan Rusya'nın elinde tutuldğu ve dış dünyayla bilinen tek temasının ailesiyle yaptığı kısa bir telefon görüşmesi olduğu bildirildi.
Ukrayna savcılığı, gazetecinin tutukluluğu sırasında işkence ve kötü muameleye maruz kaldığına dair açık izler olduğunu belirterek bir savaş suçu soruşturması başlattı.
Roshchyna'nın meslektaşları, onun işgal altındaki topraklarda "gerçeği taşıyan bir köprü" olduğunu ve kaybolduktan sonra oradan gelen bilgilerin neredeyse tamamen kesildiğini vurgulamaktadır.