İsrail'in İran'a yönelik hava saldırılarını yoğunlaştırmasıyla Ortadoğu'da tansiyon doruk noktasına ulaştı. Son saldırılarda İran'ın ana uranyum zenginleştirme tesisi hasar gördü ve devlet medya ofisleri hedef alındı. Buna karşılık İran, "şimdiye kadarki en büyük ve en yoğun" füze saldırısıyla yanıt vereceği uyarısında bulundu.

Trump'tan Şoke Eden Tahliye Çağrısı

ABD Başkanı Donald Trump, G7 zirvesi sırasında Truth Social hesabından yaptığı paylaşımda, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun başlattığı geniş çaplı saldırıya destek vererek Tahran sakinlerini "derhal tahliye edin!" çağrısında bulundu. Trump çağrısını detaylandırmazken, İran'ın nükleer silaha sahip olmaması gerektiğini ve "anlaşmayı imzalamadığının" bir utanç olduğunu belirtti. Bu uyarı, İsrail'in İran'ın tartışmalı nükleer silahlarını yok etmeyi hedeflediğini söylediği saldırılarını artırdığı bir döneme denk geldi. Trump, ilk saldırılara ABD'nin dahil olmadığını belirtmekle birlikte, İsrail'in askeri eylemlerine katılıp katılmayacağı konusunda yorum yapmaktan kaçındı. Beyaz Saray, Ortadoğu'daki çatışma nedeniyle Trump'ın G7 zirvesinden bir gün erken, Pazartesi akşamı ayrılacağını duyurdu.

Pazartesi günü, İsrail'in Tahran'da TV stüdyolarının bulunduğu bir bölgenin boşaltılması uyarısından bir saat sonra bir İsrail füzesi İran devlet televizyonu stüdyolarını vurdu. İslam Cumhuriyeti İran Haber Ağı muhabiri Sahar Emami canlı yayını kesmek zorunda kalırken, arka planındaki ekran karardı ve "Allahu Ekber" sesleri duyuldu. Yayın hızla önceden kaydedilmiş programlara geçti. Emami daha sonra başka bir stüdyodan canlı yayına geri dönerek, ilk yayının yapıldığı alanda "muhabir cesetleri" olduğunu söyledi ve görüntülerde gökyüzünde duman ve alevler görüldü. İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, saldırının sorumluluğunu üstlenerek, "İran rejiminin propaganda ve tahrik yayın otoritesinin, bölge sakinlerinin geniş çaplı tahliyesinin ardından IDF tarafından saldırıya uğradığını" belirtti. İran dışişleri bakanlığı sözcüsü Esmaeil Baqaei ise, yayıncı ofislerine yapılan saldırıyı "alçakça bir eylem" ve "savaş suçu" olarak nitelendirerek, BM Güvenlik Konseyi'ni "soykırımcı saldırganın halkımıza karşı daha fazla zulüm işlemesini durdurmak için şimdi harekete geçmeye" çağırdı.

İran'dan ABD'ye Ateşkes Çağrısı ve Müzakere Esnekliği

Gerilimin tırmanmasıyla birlikte, İran Dışişleri Bakanı Abbas Araghchi X üzerinden yaptığı açıklamada, "Eğer Başkan Trump diplomasi konusunda samimiyse ve bu savaşı durdurmakla ilgileniyorsa, sonraki adımlar önemli" dedi. Araghchi, "İsrail saldırganlığını durdurmalı ve bize karşı askeri saldırganlığın tamamen durmaması halinde, yanıtlarımız devam edecektir" ifadelerini kullandı. Ayrıca, "Netanyahu gibi birini susturmak için Washington'dan tek bir telefon yeterli" diye ekledi. Reuters haber ajansına konuşan kaynaklar, İran'ın Katar, Suudi Arabistan ve Umman'dan Trump'ı Netanyahu üzerinde etki kurarak derhal ateşkes sağlamaları için baskı yapmalarını istediğini bildirdi. Buna karşılık İran'ın nükleer müzakerelerde esneklik göstereceği de belirtildi.

Netanyahu'nun Zafer Hedefi ve İran'ın Hazırlıkları

Netanyahu, bir hava üssündeki askerlere yaptığı açıklamada, İsrail'in iki ana hedefine ulaşma yolunda olduğunu söyledi: İran'ın nükleer programını ortadan kaldırmak ve füzelerini yok etmek. "Zafere giden yoldayız" diyen Netanyahu, "Tahran vatandaşlarına 'Tahliye edin' diyoruz ve harekete geçiyoruz" şeklinde konuştu. İran medyası ise, İran'ın İsrail'e karşı askeri ve istihbarat hedefleri de dahil olmak üzere "şimdiye kadarki en büyük ve en yoğun füze saldırısına" hazırlandığını bildirdi.

Yıkım ve Can Kayıpları: Her İki Tarafta da Trajedi

İsrail, hava saldırılarını İran'ın üst düzey askeri komutanlarının ve önde gelen nükleer bilim adamlarının neredeyse tamamını öldüren sürpriz bir saldırıyla başlattığını duyurdu. İsrail, İran hava sahasının kontrolünü ele geçirdiğini ve önümüzdeki günlerde kampanyayı tırmandırma niyetinde olduğunu belirtti. Tahran havalimanındaki İran F-14 savaş uçaklarını vurduğunu ve İran'ın üç çalışan uranyum zenginleştirme tesisinden en az ikisini devre dışı bıraktığını iddia etti. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) başkanı Rafael Grossi, BBC'ye verdiği demeçte, İran'ın Natanz'daki en büyük uranyum zenginleştirme tesisindeki yaklaşık 15.000 santrifüjün, İsrail saldırısının neden olduğu bir elektrik kesintisi nedeniyle büyük olasılıkla ciddi şekilde hasar gördüğünü veya yok olduğunu söyledi. Fordow tesisinde ise çok sınırlı veya hiç hasar olmadığını ekledi.

İran'ın misillemesi, on yıllardır süren vekalet savaşında ilk kez İran'dan fırlatılan füzelerin İsrail savunmasını önemli sayıda delip İsraillileri evlerinde öldürmesiyle gerçekleşti. İran, 224'ten fazla İranlının öldürüldüğünü, çoğunun sivil olduğunu belirtti. Medya, ülkenin dört bir yanındaki şehirlerden yaralı çocukların, kadınların ve yaşlıların görüntülerini yayınladı. Devlet televizyonu, Tahran'da çökmüş cumhurbaşkanlığı binalarının, yanmış araçların ve harabeye dönmüş sokakların görüntülerini yayınladı. Birçok Tahran sakini başkentten kaçmaya çalışırken, benzin kuyrukları ve nakit çekilemeyen bankamatikler olduğu bildirildi. Tahran'dan Reuters'a telefonla konuşan 48 yaşındaki memur Gholamreza Mohammadi, "Çaresizim. İki çocuğum korkuyor ve hava savunması ve saldırıların, patlamaların sesi yüzünden geceleri uyuyamıyor. Ama gidecek yerimiz yok. Yemek masamızın altına saklandık" dedi.

İsrail'de ise İran'ın füze saldırılarında şu ana kadar 24 kişi hayatını kaybetti, hepsi sivil. Gün boyu süren televizyon görüntüleri, kurtarma ekiplerinin yıkılan evlerin enkazında çalıştığını gösterdi. Tel Aviv'de bir şef olan 31 yaşındaki Guydo Tetelbaum, "Korkutucu çünkü bu kadar bilinmez" yorumunu yaptı.