2023 yılında yaşanabilecek dünya tahminleri ve ekonomik gelişmeleri etkileyecek konular ele alındı. Rusya-Ukrayna savaşından FED faiz indirimi olasılığına ve kripto paraların geleceğine dair 2023 tahminleri sırasıyla okuyucularımız için derlendi.

Rusya ve Ukrayna savaşında ateşkes olacak mı?

Bırakın resmi bir barış anlaşmasını, kalıcı bir ateşkes için gerekli koşulların 2023'te sağlanması bile pek olası değil. Mevcut pozisyonların dondurulması ne Rusya'yı ne de Ukrayna'yı tatmin edecektir. Vladimir Putin'in Kremlin'i Ukrayna'nın bağımsızlığını bozmayacak, hatta Eylül ayında "ilhak ettiği" dört bölgeyi tamamen kontrol edemeyecekti. Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, 2014'te ele geçirilen Donbas ve Kırım'ın yanı sıra Rusya'nın Şubat ayındaki işgalinden bu yana kaybedilen topraklar olmaksızın Ukrayna'yı terk eden bir ateşkesi kabul edemez. Bu toprakların yeniden kazanılması için Batı'nın sağlamaya isteksiz göründüğü silahlar gerekiyor. Rusya yeniden toparlanmaya çalışıyor ve halkını uzun bir savaşa hazırlıyor. Büyük olasılıkla sürekli ve yıpratıcı bir çatışma yaşanacak.

Avrupa'da elektrik kesintileri olacak mı?

Evet. Hava yeterince soğuk olursa Nisan'dan önce olabilir, ancak önümüzdeki kış daha büyük bir zorluk. Gaz depolama sahaları şu anda dolmaya yakın olsa da, ilkbaharda bunları yeniden doldurmak zor olacak. 2022'de Rus gaz akışı Haziran ayına kadar büyük ölçüde bozulmamıştı; 2023'te ise sıfıra yakın olacak. Sıvılaştırılmış doğal gaz açığı kapatmak için mücadele edecek. Bu riski dengeleyen ise Avrupa'nın gazdan kömüre geri dönüşü. Fransa'nın nükleer santralleri daha az bakım sorunu yaşayacaktır. Ancak enerji sistemi 18 aydır zorlanıyor. Bir şeylerin kırılma riski artıyor.

Küresel sıcaklık geçici olarak 1.5C ısınma eşiğine ulaşacak mı?

Hayır, ama 2024 gibi kısa bir sürede ulaşabilir. Gezegen halihazırda, 2011-20 yılları arasındaki ortalama sıcaklıklar 1800'lerin sonları ile karşılaştırıldığında yaklaşık 1.1C ve son yıllarda en az 1.2C ısındı. Rekor seviyelerdeki emisyonlarla birlikte, bilim insanları 2022-26 yıllarında en az bir yılda geçici olarak 1.5C'ye ulaşma ihtimalini 50:50 olarak değerlendirmektedir. Soğuyan La Nina hava modellerinin 2023'ün başlarına kadar sürmesi beklendiğinden, tahminciler tüm yıl sıcaklığının ortalama 1.2C olacağını düşünüyor, ancak bu önümüzdeki yıllarda değişebilir. Bir yıllık 1.5C Paris Anlaşması hedefinin ihlal edildiği anlamına gelmeyecektir ancak dünyayı bu hedefe çok daha fazla yaklaştıracaktır.

Fed faiz oranlarını düşürmeye başlayacak mı?

Piyasa, Federal Fon oranının 2023'ün ilk yarısında yüzde 4,9 ile zirve yapmasını ve ardından Eylül ayında yüzde 4,7'ye ve Aralık ayında yüzde 4,4'e düşmesini bekliyor. Ancak Açık Piyasa Komitesi üyelerinin büyük çoğunluğu, faiz oranının 2023'ü yüzde 5 ya da daha yüksek bir seviyede tamamlayacağına inanıyor. Bu son tahmin doğru çıkacaktır. Fed Başkanı Jay Powell'ın Kasım ayında uyardığı gibi, "Tarih, politikayı zamanından önce gevşetmeye karşı güçlü bir şekilde uyarıyor. İş bitene kadar yolumuza devam edeceğiz." Fed, rehavet hatasını tekrarlamak istememektedir.

Pekin Tayvan'ı işgal ya da abluka edecek mi?

Xi Jinping bir gün Tayvan'a saldırmaya ya da abluka altına almaya karar verebilir ama muhtemelen 2023'te değil. Bir işgal muazzam bir kumar olur. Eğer işler ters giderse Xi ABD ile bir savaş başlatabilir, gücünü kaybedebilir ve Çin'in geleceğine kalıcı olarak zarar verebilir. Abluka çok daha olası: Tayvan'a geri adım atması için büyük bir baskı uygulayacak ve ABD'yi ilk atışı yapmaya cesaretlendirecektir. Ancak bu bile büyük riskleri beraberinde getirecektir. Xi'nin, Tayvan'ın kalıcı olarak elinden kayıp gittiğine ikna olmadığı sürece zar atması pek olası değil. Tayvan'ın 2024 başkanlık seçimleri bir sonraki kriz noktası olabilir.

Japonya'nın getiri eğrisi kontrolü devam edebilir mi?

Evet. Ancak negatif faiz oranı, on yıllık tahvil getirileri için işlem bandının yakın zamanda genişletilmesi gibi daha fazla değişiklikle birlikte gidebilir. Nisan ayından itibaren Japonya Merkez Bankası'nda yeni bir başkan olacak. Hiroshi Nakaso ve Masayoshi Amamiya gibi tüm muhtemel adaylar, görevdeki Haruhiko Kuroda'dan daha az güvercin. Yeni başkan para politikasını "normalleştirmeye" çalışacak, ancak küresel ekonominin zorlanacağı 2023 yılı getirileri serbest bırakmak için çok erken olacak.

İran'daki protestolar sona erecek mi?

Çoğu kadın olan İranlı protestocuların aylardır süren gösterileri Mahsa Amini adlı genç bir kadının gözaltında ölümü ile tetiklendi. Gösteriler teokrasinin demokratik bir sistemle değiştirilmesi çağrılarına dönüştü. Eylemlerin boyutu inişli çıkışlı bir seyir izliyor; yeniden tırmanışa geçmeleri halinde İslami rejim daha da sert bir şekilde bastırabilir. Ancak ekonomi Batı yaptırımları altında zorlanırken, protestolar pek çok İranlının öfke ve hayal kırıklığının altını çizen bir direnç gösterdi. Bu da yetkililer ne yaparsa yapsın protestoların bir şekilde devam etmesini sağlayacaktır.

S&P 500 en az yüzde 10 düşecek mi?

Evet. Bu soruyu geçen yıl sormuştuk ama tekrarlamakta fayda var. ABD hisse senetlerinin yaklaşık beşte bir oranında değer kaybettiği ve tahvillerin tarihi bir darbe aldığı korkunç bir 2022'nin ardından fon yöneticileri acının sona erip ermediğini soruyor. Pek olası değil. Faiz oranlarındaki hızlı artış şimdiden bir darbe vurdu, ancak merkez bankaları gevşemek için acele etmiyor ve yaklaşan durgunluklar henüz kurumsal kazanç beklentilerini veya hisse senedi değerlemelerini tam olarak etkilemedi.

Twitter hayatta kalacak mı?

Evet. Elon Musk'ın 44 milyar dolarlık satın alma işlemi tahmin edilebileceği gibi kaotik oldu ama platform yoluna devam edecek. Kullanıcılar ayrılmayacak. Mastodon gibi alternatifler ölçekten yoksun. Ancak kayıplar artacak. Musk dostu bir CEO atanacak ancak reklam verenler temkinli olmaya devam edecek ve sadece borç faiz ödemelerini karşılamak için 100 milyon yeni 8 dolarlık abonelik gerekecek. Musk mali baskıyı hafifletmek için Twitter'ın borcunu satın alacak. Ancak "ifade özgürlüğü" konusundaki takıntısı onu AB'nin yeni Dijital Hizmetler Yasası ile karşı karşıya getirecektir. Yasaklama ihtimali düşük ancak ağır para cezaları ufukta görünebilir.

Bir başka büyük kripto para şirketi daha başarısız mı olacak?

Evet, ancak bu biraz da büyük tanımına bağlı. 2022'deki "kripto kışının" vahşeti, bariz zayıf halkaların çoğunun çoktan çöktüğü ve birkaç sahtekarlığın ortaya çıktığı anlamına geliyor. Ancak gelecek yıl daha da fazla kayıp olacak ve muhtemelen büyük kayıplar da olacak çünkü risk sermayesi şirketleri ve perakende tüccarlar geri çekilmeye ve kripto endüstrisini büyümek için ihtiyaç duyduğu ham yakıttan mahrum bırakmaya devam edecek.

Büyük yayın platformlarından herhangi biri satılacak ya da birleşecek mi?

Hayır, bu yıl değil. Yayın akışı baskın hale geldikçe eğlence sektöründe konsolidasyon kaçınılmaz. Birleşmelerle ilgili spekülasyonlar çok fazla: NBCUniversal ve Warner Bros Discovery, Apple ile Disney, Netflix ile fazla ödeme yapmaya istekli bir teknoloji devi. Warner, mali sıkıntıları göz önüne alındığında muhtemelen ilk düşen domino taşı olacak. Ancak AT&T 2022'de Warner'ı sattığında, birkaç yıl boyunca anlaşma yapmayı kısıtlayan bir yapı vardı. Bu da büyük sarsıntının 2024'te, yani birçok yayıncının nihayet düzlüğe çıkacağını iddia ettiği yılda yaşanmasının daha muhtemel olduğu anlamına geliyor.