Dolar Kurunda Şok Gelişme

Dolar Kurunda Şok Gelişme

Türk lirasının dolar karşısındaki değer kaybı serisi dur durak bilmiyor. Mehmet Şimşek'in göreve gelmesiyle "rasyonel politikalara dönüş" beklentileri oluşsa da, dolar kurundaki artış oranı tarihi rekorları zorluyor. Peki bu yükseliş, önceki maliye...

Türk lirasının dolar karşısındaki soluk kesen değer kaybı serisi, finans piyasalarında endişe verici bir tablo çizmeye devam ediyor. Her geçen gün yeni zirvelere ulaşan dolar/TL kuru, "rasyonel politikalara dönüş" vaadiyle göreve gelen Mehmet Şimşek'in Hazine ve Maliye Bakanlığı koltuğuna oturduğu günden bu yana şaşırtıcı bir yükseliş trendi sergiliyor. Bu devam eden sürecin ne denli kritik boyutlara ulaştığını anlamak için, geçmiş maliye bakanlarının görev sürelerindeki dolar performansı ile bugünkü tabloyu kıyaslamak, şaşırtıcı gerçekleri ortaya koyuyor ve bu haberde çok daha fazlasını okumaya devam edeceksiniz.

Mehmet Şimşek, 4 Haziran 2023 tarihinde Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine başladığında, dolar kuru 20,88 seviyesindeydi. Bugün 40,26 seviyesini gören dolar/TL'de yılbaşından bu yana yaşanan yükseliş ise yüzde 14'e yaklaşmış durumda. Şimşek'in yaklaşık 25 aylık görev süresinde dolar kurundaki artış oranı şimdiden yüzde 92'yi aştı. Bu durum, göreve geldiğinde yüzde 39,59 olan resmi enflasyonun, tarihi yüksek faiz seviyelerine rağmen Haziran 2025 itibarıyla yüzde 35,05 ile 25 ay önceki seviyesine çok yakın seyretmesiyle de dikkat çekiyor. Ancak asıl çarpıcı olan, bu artışın geçmiş dönemlerde yaşanan kur krizleri ve önemli finansal dalgalanmalarla nasıl kıyaslandığıdır.

Türk finans tarihinde Berat Albayrak, Lütfi Elvan ve Nureddin Nebati gibi isimlerin de görev yaptığı dönemler, dolar kurunda önemli hareketliliklere sahne olmuştu. Her bir bakanın dönemi, kendine özgü ekonomik koşullar ve uygulanan politikalarla anılmakta, ancak doların yükseliş trendi çoğu zaman değişmez bir gerçek olarak karşımıza çıkmıştır. Bu dönemlerdeki dolar performansı, o günlerde bile büyük tartışmalara neden olmuştu, fakat bugünkü rakamlarla kıyaslandığında ortaya çıkan fark gerçekten düşündürücü. Daha fazla ekonomi analizi ve güncel haber için https://www.avazturk.com adresini ziyaret edebilirsiniz. Her dönemin kendi içinde zorlukları olsa da, Türk lirasının kaderini belirleyen bu yükselişlerin ardındaki dinamikler, geçmişin ve bugünün aynasında çok daha net bir şekilde görülebiliyor.

Berat Albayrak'ın 10 Temmuz 2018'de Hazine ve Maliye Bakanı olarak göreve başladığı ve kur krizlerinin yaşandığı 28 aylık dönemde, dolar kuru 4,71'den istifa ettiği 8 Kasım 2020'de 8,47 seviyesine yükselmişti. Bu dönemdeki kur artış oranı yüzde 79,8 olarak kayıtlara geçmişti. Albayrak dönemindeki bu artış, o günlerde büyük yankı uyandırmış ve ekonomik istikrarsızlık endişelerini artırmıştı.

Albayrak dönemindeki kur krizlerinin ardından 10 Kasım 2020'de görevi devralan Lütfi Elvan, dolar kurunu 8,17 seviyesinden devralmıştı. Yaklaşık 13 aylık görev süresi sonunda, 8 Aralık 2021 tarihinde kuru 13,69 seviyesinde devretti. Elvan'ın görev yaptığı dönemde kur artış oranı yüzde 67,6 oldu. Elvan'ın göreve başladığında Merkez Bankası'nın (TCMB) başında kendisiyle uyumlu hareket eden Naci Ağbal bulunsa da, Ağbal sadece dört ay görevde kalabildi ve yerine hükümetin düşük faiz talimatını uygulamak üzere Şahap Kavcıoğlu atandı.

8 Aralık 2021 tarihinde kuru 13,69 seviyesinden devralan Nureddin Nebati ise, 4 Haziran 2023'te koltuğunu Mehmet Şimşek'e 20,88'lik kurla devretti. Nebati dönemindeki kur artışları, yüklü rezerv satışı ve Kur Korumalı Mevduat (KKM) enstrümanı sayesinde geçici olarak kısmen frenlenmişti. Seçim öncesi hükümetin düşük faiz talimatını yerine getirmeye çalışan Nebati döneminde, dış ticaret açığı ve cari açıkta rekorlar kırılırken, kur artışı görece sınırlı kaldı. Nebati dönemindeki kur artış oranı yüzde 52,5 olarak gerçekleşti.

Peki, tüm bu veriler ışığında, Mehmet Şimşek'in dönemindeki dolar artışı, seleflerinin performansıyla kıyaslandığında hangi noktada duruyor? Cevap oldukça çarpıcı: Mehmet Şimşek'in yaklaşık 25 aylık görev sürecinde dolar kurundaki artış yüzde 92'yi aştı. Bu oran, kur krizlerinin yaşandığı 28 aylık Berat Albayrak dönemindeki yüzde 79,8'lik artışı dahi geride bıraktı. Lütfi Elvan dönemindeki yüzde 67,6'lık artış ve Nureddin Nebati dönemindeki yüzde 52,5'lik artış oranları da Şimşek dönemindeki yükselişin oldukça altında kaldı. Bu rakamlar, Şimşek'in görev süresinde dolar kurunda yaşanan artışın, tüm önceki bakanlar dönemindeki artış oranlarını açık ara farkla geride bıraktığını net bir şekilde ortaya koyuyor.