Türkiye'nin deprem gerçeği, her zaman olduğu gibi gündemin ilk sıralarında yer almaya devam ediyor. Özellikle Marmara Denizi'nde beklenen büyük deprem paniğiyle yaşayan milyonlar için, son günlerde Bursa'nın Gemlik ilçesinden gelen haberler, yürekleri ağızlara getirdi. Bu tür önemli haberler ve güncel deprem verileri için https://www.avazturk.com adresini takip edebilirsiniz. Peş peşe yaşanan sarsıntılar, yalnızca Gemliklileri değil, tüm Türkiye'deki deprem bilimcileri ve kamuoyunu bu bölgeye odakladı. Büyük İstanbul Depremine kendini hazırlamaya çalışan insanların da dikkati bu bölgeye çevrilirken, akıllara tek bir soru takıldı: Gemlik'te büyük bir deprem tehdidi gerçekten var mı? Bu sorunun cevabı ve çok daha fazlası, sizi soluksuz bırakacak detaylarla bu makalede devam ediyor…

Marmara'nın kalbinde yer alan Gemlik, son 24 saat içerisinde adeta beşik gibi sallandı. 1 Temmuz'da 3,9 ve 4,2 büyüklüğünde, ardından 2 Temmuz'da ise 4,3 büyüklüğünde, merkez üssü Gemlik olan üç ayrı deprem yaşandı. Bu hafif şiddetteki sarsıntılar, yüzeye yakın noktalarda meydana geldiği için çevre illerden de net bir şekilde hissedildi. Gemlik'in geçmişte de pek çok depreme maruz kaldığını belirten uzmanlar, en son 2006 yılında 5,2 büyüklüğünde bir depremin kaydedildiğini hatırlattılar. Bu ardı ardına gelen sarsıntılar, bölgede uzun süredir beklenen büyük bir depremin habercisi miydi, yoksa sadece fay hatlarındaki rutin bir hareketlilik mi? Kamuoyunda oluşan bu sorulara yanıt veren önemli isimlerden biri de Bursa Teknik Üniversitesi Deprem Mühendisliği Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Beyhan Bayhan oldu.

Prof. Dr. Beyhan Bayhan, kamuoyunun merak ettiği "Gemlik'te büyük bir deprem tehdidi var mı?" sorusuna oldukça dikkat çekici bir yanıt verdi. Bayhan, büyük bir depremin ne zaman olacağı konusunda net bir veri olmadığını vurguladı. Ancak, bu fay üzerinde daha önce yapılan araştırmalar sonucunda 7 ve üzeri büyüklüğünde bir deprem olabileceğiyle ilgili hazırlık yapılması gerektiğinin altını çizdi. Bu açıklama, deprem gerçeğiyle yüzleşen Türkiye için yeni bir endişe kaynağı oluştururken, fay hattının özellikleri de dikkatle incelenmeliydi. Prof. Dr. Bayhan'ın belirttiğine göre, Gemlik-İznik fayı, Kuzey Anadolu Fayı'nın güney kolunu oluşturuyor. Sakarya Geyve'den başlayarak İznik Gölü'nün güneyinden geçen ve Gemlik ile Mudanya üzerinde yaklaşık 100 kilometre uzunluğa sahip olan bu fay hattı, bölgedeki jeolojik yapıyı şekillendiren en önemli unsurlardan biri.

Bu fay hattıyla ilgili en ilginç ve bir o kadar da ürkütücü nokta ise, uzun dönemli hareketinin bilinmemesi. Prof. Dr. Beyhan Bayhan, bu fayın ne zaman büyük bir deprem oluşturacağıyla ilgili kesin bir bilgiye sahip olunmadığına dikkat çekti. İşte tam da bu belirsizlik, bölge için gizemli bir deprem kabusunu tetikleyen en büyük etkenlerden biri olarak öne çıkıyor. Bu nedenle, yine Bayhan'ın ifadesiyle, yapılan araştırmalar sonucunda bu fayda 7 ve üzeri büyüklüğünde bir deprem olabileceği göz önüne alınarak hazırlıkların yapılması hayati önem taşıyor.

Bölgenin deprem riski sadece bu fayın gizemli hareketliliğiyle sınırlı değil. İznik-Gemlik Fayı, Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin 2022 yılında başlattığı Deprem Risk Azaltma Projesi kapsamında incelenen en önemli dokuz faydan biri olarak belirlenmiş durumda. Uzmanların tahminlerine göre, İznik-Gemlik Fayı'nda 7 ve üzeri büyüklüğünde bir deprem meydana gelmesi durumunda, yaklaşık 60 bin binanın orta ve üzeri düzeyde hasar göreceği öngörülüyor. Ayrıca, Marmara Bölgesi'nde meydana gelecek herhangi bir depremde, sadece merkez üssündeki değil, 50-100 kilometre uzaklıktaki illerin de bu sarsıntılardan ciddi şekilde etkilenebileceği belirtiliyor. Bu durum, deprem riskinin sadece Gemlik'le sınırlı kalmayıp, geniş bir coğrafyayı tehdit ettiğini gösteriyor.

Tüm bu yaşananlar ve bilimsel veriler ışığında, Gemlik ve çevresi için asıl "gizemli deprem kabusu", sadece peş peşe yaşanan sarsıntılar veya geçmişteki depremler değil, asıl olarak bölgedeki kritik İznik-Gemlik fayının uzun dönemli hareketinin bilinmemesi ve bu belirsizliğin beraberinde getirdiği büyük deprem potansiyelidir. Bu fay hattının ne zaman ve ne büyüklükte bir deprem üreteceğine dair kesin bir bilgi olmaması, bölge halkı ve yetkililer için en büyük bilinmezi ve en acil çözülmesi gereken sorunu teşkil etmektedir. Dolayısıyla, gerçek kabus, bilinmeyen bir tehdidin gölgesinde yaşama zorunluluğu ve bu tehdide karşı hazırlıkların eksiksiz ve acilen tamamlanması gerektiği gerçeğidir, zira 7 ve üzeri bir depremin 60 bin binayı etkileme potansiyeli ve Marmara'nın geniş bir kısmını sarsma ihtimali, bu gizemli fayın ciddiyetini gözler önüne seriyor.