Merkez Bankası’nın son üç ayda gerçekleştirdiği hamleler sonrasında kredi faizleri önemli ölçüde değişti. Yüzde 30’larda bulunan ihtiyaç kredisi faizi yüzde 60’a çıktı. Bu zaman diliminde taşıt kredisi faizi yüzde 20’lerden yüzde 46’ya, konut kredisi faizi yüzde 16’dan yüzde 38’e, ticari kredi faizi ise yüzde 14’ten yüzde 40’a çıkmış oldu. Bu şekilde krediler iki katını gördü.

İhtiyaç Kredisi Faizleri Yüzde 60’a Ulaştı

Bankalarda ortalama ihtiyaç kredisi faizleri geçen hafta yaklaşık 7 puan daha artarak yüzde 59,71’e ulaştı. İhtiyaç kredisi faizlerinde iki haftalık yükseliş 13 puanı aştı. Böylece seçim öncesi yüzde 30’larda bulunan ihtiyaç kredisi faizleri, dört ayda iki katına çıkmış oldu.

İhtiyaç kredisi faizlerindeki bu artışın nedeni olarak Merkez Bankası’nın politika faizini artırması gösteriliyor. Merkez Bankası, son üç ayda politika faizini toplamda 10 puan artırarak yüzde 19’dan yüzde 29’a çıkardı. Bu hamle ile enflasyonla mücadele etmeyi ve TL’nin değer kaybını önlemeyi amaçlayan Merkez Bankası, bankaların fonlama maliyetlerini de artırdı. Bu da bankaların kredi faizlerini yükseltmesine neden oldu.

Taşıt Kredisi Faizleri Yüzde 46’ya Çıktı

Geçtiğimiz hafta ortalama şekilde taşıt kredisi faizleri de yaşadığı yaklaşık 10 puanlık yükselişle yüzde 46,46’ya çıktı. 14 ve 28 Mayıs Seçimleri öncesinde yüzde 20 seviyelerinde bulunan taşıt kredilerinde faiz iki kattan fazla artış gördü.

Taşıt kredisi faizlerindeki bu artışın nedeni olarak hem Merkez Bankası’nın politika faizi artırımı hem de otomotiv sektöründeki arz-talep dengesizliği gösteriliyor. Otomotiv sektöründe yaşanan yonga krizi nedeniyle araç üretimi ve ithalatında sıkıntılar yaşandığı, bu da araç fiyatlarının artmasına ve stokların azalmasına yol açtığı belirtiliyor. Bu durum da bankaların taşıt kredisi talebini karşılamakta zorlanmasına ve taşıt kredisi faizlerini yükseltmesine neden oldu.

Konut Kredisi Faizleri Yüzde 38’e Çıktı

14 ve 28 Mayıs öncesinde limit düşük olsa da yüzde 16’ları gören ortalama konut kredisi faizleri de geçen hafta yüzde 38,85’e çıktı. Seçimler öncesinde uygulanan faiz tavanıyla birlikte yüzde 14’e kadar gerileyen ortalama ticari kredi faizleri de geçen hafta yüzde 40,87’ye ulaştı. Ticari kredi faizleri seçim öncesine göre üçe katlandı.

Konut kredisi faizlerindeki bu artışın nedeni olarak hem Merkez Bankası’nın politika faizi artırımı hem de konut sektöründeki arz-talep dengesizliği gösteriliyor. Konut sektöründe yaşanan inşaat maliyetlerindeki artış ve kentsel dönüşüm projelerinin yavaşlaması nedeniyle konut arzında sıkıntılar yaşandığı, bu da konut fiyatlarının artmasına ve stokların azalmasına yol açtığı belirtiliyor. Bu durum da bankaların konut kredisi talebini karşılamakta zorlanmasına ve konut kredisi faizlerini yükseltmesine neden oldu.

Ticari Kredi Faizleri Yüzde 40’a Çıktı

Seçimler öncesinde uygulanan faiz tavanıyla birlikte yüzde 14’e kadar gerileyen ortalama ticari kredi faizleri de geçen hafta yüzde 40,87’ye ulaştı. Ticari kredi faizleri seçim öncesine göre üçe katlandı.

Ticari kredi faizlerindeki bu artışın nedeni olarak hem Merkez Bankası’nın politika faizi artırımı hem de ekonomik aktivitedeki yavaşlama gösteriliyor. Ekonomide yaşanan küresel pandemi ve siyasi belirsizlik nedeniyle ekonomik aktivitede yavaşlama yaşandığı, bu da işletmelerin gelirlerinin düşmesine ve borçlarını ödemekte zorlanmasına yol açtığı belirtiliyor. Bu durum da bankaların ticari kredi riskini artırmasına ve ticari kredi faizlerini yükseltmesine neden oldu.

Sonuç

Merkez Bankası’nın son üç ayda gerçekleştirdiği hamleler sonrasında kredi faizleri iki katına çıktı. İhtiyaç, taşıt, konut ve ticari kredi faizleri yüzde 60, 46, 38 ve 40 seviyelerine ulaştı. Bu durum hem tüketicilerin hem de işletmelerin kredi talebini ve alım gücünü olumsuz etkiledi. Kredi faizlerinin düşmesi için Merkez Bankası’nın enflasyonla mücadele etmesi ve TL’nin değer kaybını önlemesi gerekiyor. Ayrıca otomotiv, konut ve ekonomik aktivitede yaşanan arz-talep dengesizliğinin de giderilmesi gerekiyor.