Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan son veriler, özel sektörün yurt dışı borçlanmasında dikkat çekici bir artışa işaret ediyor. Mart 2025 dönemine ait özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu, bir önceki aya kıyasla 10,5 milyar dolar gibi önemli bir yükseliş göstererek 182,6 milyar dolara ulaştı. Bu artış, özel sektörün uluslararası finansman kaynaklarına yönelimini gözler önüne seriyor.

Borç stoku, vade yapısına göre incelendiğinde de belirgin değişimler yaşandığı görülüyor. Uzun vadeli kredi borcu, Mart ayında 10,4 milyar dolar artarak 167,1 milyar dolara yükseldi. Kısa vadeli kredi borcu (ticari krediler hariç) ise daha mütevazı bir artışla 0,1 milyar dolar artarak 15,5 milyar dolara ulaştı. Bu veriler, borçlanmanın büyük kısmının uzun vadeli kanallardan sağlandığını gösteriyor.

Sektörel bazda bakıldığında, borç artışının finansal ve finansal olmayan kuruluşlar arasında dağıldığı anlaşılıyor. Finansal kuruluşların toplam borcu Mart ayında 3,9 milyar dolar artış gösterirken, finansal olmayan kuruluşların borcu 6,6 milyar dolarlık daha belirgin bir artış sergiledi. Uzun vadeli borçlanmadaki artışın dağılımı ise finansal olmayan kuruluşlar için 6,4 milyar dolar, finansal kuruluşlar için ise 4 milyar dolar şeklinde gerçekleşti.

Borcun döviz cinsinden dağılımı da önemli ayrıntılar sunuyor. Uzun vadeli borçların yüzde 59,4'ü dolar cinsinden kaydedildi. Yüzde 31,9'u avro, yüzde 2,2'si Türk lirası ve yüzde 6,5'i ise diğer dövizlerden oluştu. Kısa vadeli borçlarda ise Türk lirası, yüzde 44,2'lik pay ile en yüksek orana sahip oldu.

Toplam borç stoku içinde, önümüzdeki 1 yıl içinde ödenmesi gereken kısım 56,6 milyar dolar olarak hesaplandı. Bu kısa vadeli yükümlülüğün dağılımına göre, 38,8 milyar doları bankalara, 13,4 milyar doları finansal olmayan kuruluşlara ve 4,3 milyar doları ise bankacılık dışı finansal kuruluşlara ait durumda.

Mart ayında özel sektörün yurt dışı kredi borcundaki bu keskin artış, makroekonomik dinamikler ve piyasa koşullarıyla yakından ilişkilendiriliyor. Özellikle döviz kurundaki gelişmelerin, özel sektörün borçlanma stratejilerini etkilediği değerlendiriliyor. Toplam 182,6 milyar dolara ulaşan borç stokunun vadeleri ve döviz cinsi dağılımı, önümüzdeki dönemde özel sektörün finansal sağlığı ve ülkenin dış finansman gereksinimi açısından önem taşımaya devam edecek. Bir ayda yaşanan 10,5 milyar dolarlık sıçrama, bu alandaki gelişmeleri daha da kritik hale getiriyor.