2023-2024 eğitim yılı için kayıtların başlamasıyla birlikte vakıf üniversitelerinin kayıt ücretlerindeki faiş artışlar yeniden gündeme geldi. Bazı üniversitelerde zam oranı %100’ü aşarak 300 bin liraya dayandı. Zamlar kayıt ücretleri ile de sınırlı değil. Barınma, yemek, ulaşım gibi masraflar da öğrencilerin bütçesini zorluyor. Öğrencilerin kimi ek iş yapıyor kimi bırakmayı düşünüyor.

Kayıt Ücretleri Uçtu

Vakıf üniversitelerinin kayıt ücretleri her yıl olduğu gibi bu yıl da öğrencileri şoke etti. Bazı üniversitelerde kayıt ücretleri %100’ü aşan oranda arttırıldı. Örneğin, Marmara Üniversitesi’nde geçen yıl 100 bin lira olan kayıt ücreti bu yıl 300 bin liraya çıkartıldı. Bu durum öğrencilerin tepkisini çekti.

“Bu nasıl bir zam?” diyen Marmara Üniversitesi İktisat Bölümü öğrencisi Ayşe Yalçın, “Dün verdiğiniz ücrete bugün kat kat daha fazlasını vermenizi istiyorlar sizden. Bunun mantığı nedir? Biz nasıl ödeyeceğiz bu parayı?” diye sordu.

Kayseri’de yaşayan ve Marmara Üniversitesi’ni kazanan Ahmet Kaya ise kaydını yapamadığını söyledi. “Benim ailem emekli, maaşları zaten yetmiyordu. Bu zamla birlikte hayalim olan üniversiteyi okuyamayacağım” diyen Kaya, “Böyle giderse vakıf üniversitelerine sadece zenginler gidebilecek” dedi.

Yemek ve Ulaşıma da Zam Geldi

Vakıf üniversitelerindeki zamlar sadece kayıt ücretleri ile de sınırlı değil. Yemek, ulaşım, yurt gibi masraflar da öğrencilerin cebini yakmaya devam ediyor.

Marmara Üniversitesi’nde yemekhane yemeği fiyatına %200 zam geldi. 5 lira olan yemekhane yemeği 15 liraya çıkartıldı. Öğrenciler bu zamma tepki gösterdi.

“Yemekhanede yemek yiyemeyeceğiz artık” diyen Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencisi Emre Özdemir, “Bu yemeklerin kalitesi de belli. 15 lira verip midemizi bozmaya değmez” dedi.

Ulaşım zammından sonra öğrencilerin yemeği de zamlanmış oldu. Ancak öğrenim kredilerinde bir artış yok. Öğrencilerin aldığı burs ve kredi miktarları hala aynı.

Burs ve Kredi Miktarları Aynı Kaldı

Öğrencilerin giderleri arttığı halde, devlet tarafından verilen burs ve kredi miktarları aynı kaldı. Öğrencilerin aldığı KYK kredisi ise Ocak ayında 1250 lira olarak belirlenmişti. Bu miktar öğrencilerin masraflarını karşılamakta yetersiz kalıyor.

“1250 lira ile nasıl geçineceğiz?” diyen Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü öğrencisi Hamza Pamukçu, “200 lira akbil parası vermek gerçekten çok fazla geliyor. Harçlığımız veya burslarımız bu kadar artmadı ki” dedi.

Pamukçu, ne kredi alabildiğini ne de yurt çıktığını da söyledi. “Şu anda akrabalarımda kalıyorum. Stajım bittikten sonra İzmir’e döneceğim ailemin yanına. Ama seneyi nerede kalacağımı bilmiyorum. Yine eğer bir yer çıkmazsa akrabalarımda kalacağım. Oradan oraya sürünerek yaşamayı düşünüyorum” dedi.

Kitap ve Kırtasiye Giderleri de Zorluyor

Öğrencilerin masrafları sadece yemek, ulaşım ve yurtla da sınırlı değil. Kitap ve kırtasiye giderleri de öğrencileri zorluyor. Özellikle mimarlık, mühendislik gibi bölümlerde maket kartonu gibi malzemeler çok kullanılıyor. Bu malzemelerin fiyatları da günden güne yükseliyor.

Mimar Sinan Üniversitesi Mimarlık Bölümü öğrencisi Zeynep Yılmaz, “Biz çok maket kartonu kullanıyoruz. 50 liraya alıyorsam şu an 150-200 liraya zor bulabiliyorum. 60-70 tane en az kullandığımız maket kartonu sayısı” dedi.

Öğrenciler, burs ve kredilerine de zam istiyor. Enflasyona göre ona da zam gelmesini talep ediyorlar. Ancak bu taleplerine henüz bir yanıt alamadılar.

Ek İş Yapmak Zorunda Kalanlar

Öğrencilerin aldıkları destek yetmeyince ek iş yaparak eğitimlerini sürdürmeye çalışıyorlar. Özellikle büyük şehirlerde yaşayan öğrenciler için durum daha zor.

İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencisi Elif Çelik, “Ben hem okuyorum hem de çalışıyorum. Ama çalıştığım işten aldığım para da yetmiyor artık. Zamlar yüzünden geçinemiyorum” dedi.

İş bulamayan ya da hiç destek alamayanlar için durum daha da vahim. Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü öğrencisi anne babası emekli olan Hamza Pamukçu, “Ne kredi alabildim ne yurt çıktı. 2 tane Boğaziçi Vakfı dışında hiçbir yerden burs alamadım. Sadece yıl içinde veriyorlar” dedi.

Zam Protestoları

Vakıf üniversitelerinin kayıt ücretlerindeki faiş artışlara karşı öğrenciler protesto eylemleri düzenliyor. Öğrenciler, üniversite yönetimlerinin geri adım atmasını ve ücretleri makul seviyelere indirmesini istiyor.

Marmara Üniversitesi’nde öğrenciler, kayıt ücretlerine %300 zam yapılmasını protesto etmek için üniversite önünde toplandı. “Zam değil soygun” sloganları atan öğrenciler, kayıt ücretlerinin düşürülmesini talep etti.

Boğaziçi Üniversitesi’nde de öğrenciler, yemekhane yemeği fiyatına %200 zam yapılmasını protesto etti. “Yemekhanede aç kalacağız” diyen öğrenciler, yemek fiyatlarının eski haline getirilmesini istedi.

Protesto eylemlerine destek veren sendikalar ve siyasi partiler de oldu. Eğitim-Sen Genel Başkanı Feray Aytekin Aydoğan, “Vakıf üniversiteleri, eğitimi ticarete dönüştürüyor. Öğrencilerin geleceğiyle oynuyorlar. Bu zamlar derhal geri çekilmeli” dedi.

CHP Gençlik Kolları Başkanı Emre Yılmaz da, “Öğrencilerin sesine kulak verin. Bu zamlar kabul edilemez. Eğitim hakkı engellenemez” diye konuştu.

Üniversite Yönetimlerinden Açıklama

Vakıf üniversitelerinin yönetimleri ise zamları savundu. Marmara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erol Özvar, “Kayıt ücretlerindeki artış, enflasyon oranına göre yapıldı. Üniversitemizin kalitesini korumak için bu zammı yapmak zorundaydık” dedi.

Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Melih Bulu ise, “Yemekhane yemeği fiyatına zam yapmamızın sebebi, yemek malzemelerinin fiyatlarının artmasıdır. Biz de bu maliyetleri karşılamak için fiyat ayarlaması yaptık” diye açıkladı.

Üniversite yönetimlerinin açıklamaları öğrencileri tatmin etmedi. Öğrenciler, protesto eylemlerine devam edeceklerini belirtti.