Türkiye ekonomisi, son dönemde yaşanan şok gelişmelerle adeta nefes nefese bir maratona dönüştü. Özellikle akaryakıt fiyatlarında peş peşe gelen zam haberleri, hem vatandaşın cebini yakarken hem de enflasyon beklentilerini daha da yukarı taşıyarak belirsizliği derinleştiriyor. Ulusal ve uluslararası arenada yaşanan siyasi ve ekonomik çalkantılar, bu artışların sadece basit bir maliyet yükselişi olmadığını, çok daha derin ve karmaşık denklemlerin bir sonucu olduğunu gözler önüne seriyor. Bu durum, sadece anlık bir fiyat artışı değil, aynı zamanda küresel jeopolitik hamlelerin ve iç dinamiklerin kesişim noktasında ortaya çıkan dev bir ekonomik bulmacanın habercisi. Herkesin gözü kulağı, bu fırtınanın nereye varacağı ve cebimizdeki son kuruşa kadar nasıl bir etki yaratacağı sorusunun cevabında…

Halktv YouTube kanalında yayınlanan "Akaryakıta 1 haftada 3 zam... Ekonomist Oğuz Demir'den kritik analiz!" başlıklı videoda, ülke gündemine oturan akaryakıt zamları mercek altına alındı. Yayında, Halktv sunucusunun "Bir zam daha mı bekleniyor?" sorusuyla başlayan kritik analizler, durumun vahametini bir kez daha ortaya koydu. Ekonomist Oğuz Demir, bu soruya net bir yanıt vererek, yarın gece yarısından itibaren yani cumartesi sabahı itibarıyla benzine 1,5 lira, motorine ise 3 lira 30 kuruş civarında yeni bir zam beklendiğini duyurdu. Demir, "Bir haftada üçüncü zam oluyor" ifadesiyle durumun ciddiyetini vurgularken, bu tür artışların sadece kuruş kuruş değil, yüzdelik olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Oğuz Demir'in aktardığına göre, sadece bir hafta içinde benzinin fiyatı yüzde 10'un üzerinde artış gösterirken, motorindeki artışın daha da dramatik olduğu ve yüzde 20'lere ulaştığı kaydedildi.

Bu zamların enflasyon üzerindeki etkisine de değinen Ekonomist Oğuz Demir, sadece bu bir haftalık artışın enflasyona yaklaşık 0,5 puan civarında bir etki edeceğini ifade etti. Yani, her şey sabit kalsa bile, beklenen yüzde 24,5'lik enflasyonun, bu zamlarla yüzde 24,55 gibi bir seviyeye yükselebileceğini belirtti. Demir, şu an 50 liranın üzerinde seyreden benzin litre fiyatının, yeni zamla birlikte 52 liraya, motorin fiyatının ise 55 liraya çıkacağını söyledi. Küresel piyasalardaki gelişmelerin de altını çizen Oğuz Demir, kötü senaryo olarak petrol varil fiyatlarının 100 doların üzerine çıkmasını bekleyenler olduğunu, hatta işin daha da uzaması ve kırılmalar yaşanması halinde 120 dolarların görülebileceğini dile getirdi. Geçtiğimiz bir hafta içinde petrol fiyatındaki 10 dolarlık bir artışın benzine kabaca 5 liraya yakın bir etki yaptığını vurgulayan Demir, bu artışların devam etmesi halinde akaryakıt pompa fiyatlarının ne kadar yükselebileceğine dikkat çekti. Ekonomideki bu dalgalanmalar ve detaylı piyasa analizleri hakkında daha fazla bilgiye ulaşmak için https://www.avazturk.com adresini ziyaret edebilirsiniz.

Peki, gelecek dönemde akaryakıt fiyatlarını etkileyecek tek faktör küresel petrol fiyatları mı olacak? Ekonomist Oğuz Demir'in aktardığına göre, ne yazık ki hayır. Temmuz ayında, yılın ilk altı ayındaki üretici fiyat endeksine göre Özel Tüketim Vergisi'nde (ÖTV) bir ayarlama daha bekleniyor. Demir, maktu vergi olan yani lira üzerinden alınan bu verginin de yaklaşık yüzde 20 civarında artacağını varsayarsak, Temmuz ayında 1 litre benzine 64-65 lira ödüyor olabileceğimizi kaydetti. Türkiye'de akaryakıt fiyatlarının yarıdan fazlasının vergi kalemlerinden oluştuğunu belirten Demir, ÖTV'nin üzerine KDV'nin de bindiğini, dolayısıyla ÖTV'nin KDV'sini de ödediğimizi vurguladı. Bu hesaplamalara göre, vergiler çıkarıldığında benzinin litre fiyatının yaklaşık 30 lira civarında veya daha da altında olabileceğini, ancak şu an 50 liraya yakın ödediğimizi ifade etti. Geçmişte CHP Genel Başkanı Özgür Özel'in grup toplantısında gösterdiği 50 liralık benzin litrelik şişesinin, bir sonraki Temmuz ayında gösterilemeyebileceği yorumunu da ekledi.

Akaryakıt piyasalarındaki bu öngörüler, küresel jeopolitik risklerle de iç içe geçmiş durumda. Halktv sunucusunun, "en büyük risk unsuru olarak İran'ın Hürmüz'ü kapatmasından söz ediliyor ya ve bu durumda petrol arzı dünyaya yönelik petrol arzı çok sıkıntıya gireceği için asıl petrol varil fiyatlarının yüksek gireceği söyleniyor daha olmadan biz bunları yaşıyorsak yaşıyoruz" şeklindeki tespiti üzerine, Ekonomist Oğuz Demir, doğrudan ve dolaylı pek çok etki olduğunu belirtti. Demir, şu an 63-64 dolarlardan 76 dolara yükselen petrol varil fiyatlarının, kötü senaryoda 100 doların üzerine, hatta işin çok daha uzaması halinde 120 dolarlara kadar çıkabileceğini yineledi. Bu durum, petrol fiyatlarındaki artışın tek başına bile Türkiye'deki akaryakıt maliyetlerini fahiş seviyelere taşıyabileceğinin bir göstergesi.

Bu noktada, Ekonomist Oğuz Demir, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın yaklaşımına dikkat çekerek, bu durumu küresel bir tüccar bakış açısıyla yorumladı. Demir, Trump'ın bir iş adamı ve tüccar olduğunu, olaylara bakış açısında bu arka planın etkisini hissettirdiğini belirtti. Trump'ın yüksekten el açması, "sana bu zararı veririm ama şimdi vermiyorum" demesi ve Ortadoğu'da savaş istemediği, kendi ülkesine odaklanıp ekonomi konuşmak istediği geçmiş söylemlerini hatırlattı. Oğuz Demir'e göre, Trump ile İsrail arasında anlaşamadıkları bir nokta var ve Trump, İran'ın nükleer silaha sahip olmaması gerektiğini belirtse de, Amerikan siyasetinin 30 yıldır uyguladığı müesses nizamın stratejilerini dikkate almayan bir figür. Demir, "Trump'ın bu işe henüz daha ikna olmadığı kanaatindeyim ben o yüzden meselenin İsrail ve İran arasında yani belki İsrail'in tam istediği olmayacak ama İran'da da hani böyle bir büyük bir operasyona Amerika'nın dahil olmayacağı şekliyle çözülmesi için bir tüccar bakış açısıyla bir iş insanı bakış açısıyla bir löf yaptığını düşünüyorum" ifadelerini kullandı.

Oğuz Demir, Trump'ın NATO'ya neden baskı yaptığını da aynı ticari perspektifle açıkladı. Demir, Trump'ın "pamuk eller cebe" diyerek Avrupa ülkelerinden daha fazla para talep ettiğini, Almanya'nın sırf bu yüzden 650 milyar euro'luk bir savunma paketi yapmak zorunda kaldığını örnek gösterdi. Aynı şekilde petrol fiyatları 100 dolara çıkarsa da Trump'ın aynı şeyi yapabileceğini, yani "biz şimdiye kadar sağlıyorduk, şimdi para verin" diye baskı kurabileceğini belirtti. Ancak Demir, Trump da olsa Obama da olsa, Amerika'nın NATO'dan vazgeçmeyeceği görüşünü de ekledi. Oğuz Demir, yayın sonunda Halktv sunucusu Ferra Hanım'ın sorusuna yanıt olarak, Trump'ın ekonomiyi bu kadar öncelediği düşünüldüğünde, petrol fiyatları üzerinden Amerika'daki enflasyon, büyüme ve işsizlik üzerindeki etkiler derinleşirse, bunun Trump için önemli bir kaygı olacağını vurguladı.

Tüm bu analizler, Türkiye'nin sadece iç dinamiklerden değil, aynı zamanda küresel siyaset ve ekonominin karmaşık ağlarından da etkilendiğini gözler önüne seriyor. Akaryakıt zamları, sadece pompa fiyatlarındaki bir artış değil, aynı zamanda Ortadoğu'daki gerilimlerin, küresel güç mücadelelerinin ve hatta Amerikan iç siyasetinin bir yansıması. Ekonomist Oğuz Demir'in uyarıları ışığında, benzinin litresinin Temmuz ayında 65 lirayı aşma ihtimali, vatandaşın alım gücünü daha da düşürecek ve enflasyon sarmalını derinleştirecek dramatik bir tablo çiziyor. Bu durum, yalnızca bir hafta içinde yaşanan üçlü zam dalgasının çok ötesinde; küresel ekonominin kırılganlığını ve Türkiye'nin bu kırılganlıklara ne kadar açık olduğunu gösteren, herkesi derinden etkileyecek, büyük bir ekonomik fırtınanın kapımızı çaldığını işaret ediyor!