Erken emeklilik, hayatı boyunca çalışan herkesin hayali olsa da yasalarca herkes için pek de mümkün olmuyor. Erken emekliliği mümkün kılan avantajlar ise, emekliliği sağlayan Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) getirdiği birtakım istisnai konular oluyor. Başka bir deyişle, SGK her ne kadar yaş, yıl ve sigorta primine göre emeklilik hakkını verse de bazı istisnai durumlarda erken emekli olmaya izin veriyor.

SGK’nın sağladığı istisnalar, tüm yasalar incelendiğinde 7 ayrı şekilde belirlenmiş bulunuyor. Bu istisnalar arasında borçlanmalardan; yıpranma payına göre pek çok seçenek yer alıyor. Yani sigortalı kişinin hangi sigorta kolunda olduğu fark etmeksizin kendisine uygun olan formülü seçip, bu doğrultuda emekliliğini erkene çekmesi mümkün görünüyor. İşte erken emekliliğin 7 formülü…

ERKEN EMEKLİLİK İÇİN BORÇLANMALAR İŞE YARIYOR

Erken emekli olmak denince kuşkusuz SGK’nın ilk akla gelen istisnası borçlanmalar oluyor. Buradaki en önemli güzellik, bu borçlanmalar hem kadınlara hem de erkeklere sağlanıyor. Başka bir deyişle, kadınlar doğum borçlanması yapabilirken; erkekler askerlik borçlanmasına gidebilir. Doğum borçlanması her bir çocuk için ortalama 2 yıl emekliliği öne çekerken; üç çocuğa kadar borçlanmaya izin veren SGK, 6 yıla kadar erken emekliliği kadınlara sunuyor. Askerlik borçlanması ise hem sigortalılık tarihini öne çekmede hem de en az 1 yıl erken emekli olmada etkili oluyor. Burada üçüncü bir formülü konuşmak gerekirse, o da bakıma muhtaç bir çocuğu olan anneler için geçerli. Bakıma muhtaç bir çocuğa bakan kadınlar, prim gününün dörtte biri (yüzde 25) kadar bir süreyi primlerine ilave edebiliyor. Bu da erken emekliliği beraberinde getiriyor.

MALULLÜK VE YIPRANMA PAYLARI EMEKLİLİĞİ ÖNE ÇEKİYOR

Malullük durumunda iki ayrı istisna bulunuyor. İlki doğuştan engelli olan bireyler için alınabilecek olan iş göremezlik raporu hem engeli maaşını hem de vergi indirimini beraberinde getiriyor. 15 yıl 3600 günden başlayarak işe giriş tarihlerine göre 18 yıl 4680 güne kadar süreyle emekli olma hakkı da engelli bireylere tanınıyor. Buradaki kaybın yüzde 40 olması gerekiyor. Malullük durumu ise iş kazası sonucu ya da aynı şekilde çeşitli meslek hastalıkları nedeniyle yüzde 60 çalışma kaybı olmasında devreye giriyor. SGK, bu noktada, 1800 primi olanı emekli yapıyor. Yıpranma payı ise madenciler gibi ağır işlerde çalışanlar ile gazeteciler gibi riskli işler yapılan kişilere tanınan ek prim ödemesi oluyor. Bu ödemeler her meslek grubuna farklı veriliyor ve istisna yaklaşık 45 meslek grubunu kapsıyor. Ancak asıl önemli olan yıpranma payı hem memura hem de SSK’lı olan kişiye ödenebiliyor. Son formül ise yaş şartı nedeniyle verilen kısmi emeklilik oluyor. Burada 8 Eylül 1999 öncesi sigortalılar için 3600 gün 15 yıl baz alınırken; 30 Nisan 2008 öncesi sigortalılar için ise 4500 gün ve 25 yıl çalışma şartı aranıyor.