Rekabet Kurulu'ndan Apple'a Şok soruşturma: Fiyatları kim belirliyor?
Rekabet Kurulu, Türkiye'deki teknoloji pazarında dikkat çeken bir soruşturmaya imza attı.
Apple ürünlerinin satışında fiyat koordinasyonu yapıldığına yönelik iddialar üzerine başlatılan soruşturmada, yalnızca Apple değil, bu ürünleri pazarlayan büyük teknoloji perakendecileri de inceleme altına alındı.
Apple ürünlerinin satışında fiyat koordinasyonu yapıldığına yönelik iddialar üzerine başlatılan soruşturmada, yalnızca Apple değil, bu ürünleri pazarlayan büyük teknoloji perakendecileri de inceleme altına alındı.
Kurul, soruşturma sürecinde zincir mağazaların ve distribütörlerin rolünü detaylı bir şekilde analiz ediyor. Rekabetin korunmasına yönelik bu adım, tüketicilerin ürünlere adil fiyatlarla erişimini güvence altına almayı hedefliyor.
Soruşturmanın Arka Planı
Son dönemde teknoloji ürünleri pazarında fiyatların belirli seviyelerde sabitlendiğine dair kamuoyunda artan şikayetler, Rekabet Kurumu’nu harekete geçirdi.
Özellikle Apple markalı ürünlerin satış fiyatlarında farklı mağazalarda benzer rakamların görülmesi, serbest piyasa koşullarının ihlal edilip edilmediği sorusunu gündeme getirdi.
Kurul, söz konusu iddialar doğrultusunda 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un ilgili hükümleri kapsamında ön inceleme başlattı.
Yapılan değerlendirmeler sonucunda, Apple’ın Türkiye operasyonları ile birlikte çok sayıda büyük teknoloji zincirinin de fiyat belirleme süreçlerinde koordinasyon içinde olabileceğine dair bulgulara ulaşıldı.
Hangi Şirketler İnceleme Altında?
Rekabet Kurulu’nun açıklamasına göre, soruşturma yalnızca Apple’ın Türkiye'deki faaliyetleriyle sınırlı kalmıyor.
Aynı zamanda Apple ürünlerini satışa sunan önde gelen teknoloji perakende zincirleri ve distribütörler de soruşturma kapsamında yer alıyor.
Henüz şirket isimleri resmî olarak paylaşılmasa da, kamuoyunda Teknosa, Vatan Bilgisayar, MediaMarkt ve benzeri büyük perakendecilerin bu kapsama girmiş olabileceği konuşuluyor.
Uzmanlar, bu zincirlerin tedarikçilerle birlikte fiyatları belirleme, indirim kampanyalarını ortak planlama ve rekabeti sınırlayıcı uygulamalarda bulunma gibi iddialarla karşı karşıya kalabileceğini ifade ediyor.
Fiyat Koordinasyonu Ne Anlama Geliyor?
Fiyat koordinasyonu, birden fazla şirketin piyasada belirli bir ürün veya hizmet için aynı ya da benzer fiyatları uygulayarak rekabeti ortadan kaldırmaları anlamına geliyor. Bu tür uygulamalar, serbest piyasa ilkelerine aykırı olduğu gibi tüketicilerin daha yüksek fiyatlarla ürün satın almasına yol açabiliyor.
Rekabet hukukuna göre, şirketler fiyatlarını bağımsız olarak belirlemek zorundadır. Herhangi bir şekilde fiyatların dolaylı ya da doğrudan koordine edilmesi, rekabet ihlali olarak kabul edilir.
Özellikle aynı marka ürünlerin farklı satıcılarda neredeyse birebir aynı fiyatlarla satışa sunulması, dikkat çekici bir durum olarak değerlendiriliyor.
Rekabet Kurulu Ne Yapacak?
Kurulun soruşturma süreci çok aşamalı ilerliyor. Öncelikle ilgili şirketlerden yazılı savunmalar isteniyor ve belge incelemeleri yapılıyor.
Elde edilen dijital ve fiziksel deliller ışığında, şirket yöneticileriyle görüşmeler gerçekleştiriliyor. Aynı zamanda sektördeki diğer oyunculardan da bilgi toplanıyor.
Bu tür soruşturmalar genellikle birkaç ay sürebiliyor. Soruşturma sonucunda herhangi bir ihlalin tespit edilmesi durumunda, şirketlere ciddi para cezaları uygulanabiliyor.
Rekabet Kurumu, şirketin yıllık cirosu üzerinden belirlenen oranlarla yaptırım uyguluyor. Daha da önemlisi, bu tür kararlar piyasada caydırıcılık yaratıyor.
Tüketici Açısından Sonuçları
Soruşturmanın doğrudan tüketicileri ilgilendiren önemli boyutları var. Eğer gerçekten fiyatlar üzerinde bir koordinasyon yapıldıysa, tüketiciler gereğinden fazla ödeme yapmış olabilir.
Rekabet Kurulu’nun görevi, piyasada adil fiyatlamayı ve özgür rekabeti sağlamak olduğundan, bu tür soruşturmalar tüketici lehine sonuçlar doğurabiliyor.
Soruşturma sonrasında rekabet ortamı yeniden tesis edilirse, teknoloji ürünlerinde daha dinamik bir fiyatlandırma politikası ve daha fazla indirim kampanyası görülmesi mümkün olabilir. Özellikle Apple gibi yüksek fiyat segmentinde yer alan ürünlerde bu durumun hissedilir etkileri olabilir.
Sektör ne Diyor?
Sektör temsilcileri ise süreci dikkatle izliyor. Bazı uzmanlara göre, global firmalar Türkiye pazarında fiyat politikalarını küresel stratejilere göre şekillendiriyor ve bu durum bazen yerel düzenlemelerle çelişebiliyor. Ancak Türkiye'de faaliyet gösteren tüm şirketlerin, Türk rekabet hukukuna uyması gerektiği vurgulanıyor.
Perakende zincirleri ise fiyat benzerliklerinin rekabet ihlali anlamına gelmediğini, kampanyaların çoğu zaman distribütör kaynaklı olduğunu ve fiyat değişikliklerinin genellikle üretici veya distribütör firmalardan gelen yönlendirmelerle belirlendiğini öne sürüyor.
Apple Cephesinden Açıklama Bekleniyor
Henüz Apple’dan veya diğer ilgili şirketlerden resmi bir açıklama gelmedi. Ancak sürecin kamuoyunda büyük ilgi görmesi nedeniyle önümüzdeki günlerde şirketlerden açıklamalar yapılması bekleniyor.
Apple’ın daha önce farklı ülkelerde de benzer soruşturmalarla karşı karşıya kaldığı biliniyor. Bu nedenle Türkiye’deki sürecin nasıl sonuçlanacağı merak konusu.
Rekabetin Korunması ve Gelecek Adımlar
Rekabet Kurumu’nun son yıllarda dijital pazarlarda ve teknoloji sektöründe daha etkin bir rol üstlendiği görülüyor.
E-ticaret platformlarından mobil uygulama marketlerine kadar birçok alanda rekabeti koruma amacıyla yapılan soruşturmalar dikkat çekiyor.
Bu kapsamda Apple ve teknoloji zincirlerine yönelik yürütülen bu soruşturma, piyasa dengelerinin yeniden gözden geçirilmesine neden olabilir.
Kurulun vereceği karar, yalnızca mevcut durumla ilgili olmayacak; aynı zamanda gelecekte benzer uygulamaları düşünen şirketlere de açık bir mesaj verecek.
Rekabetin serbest bir ortamda sürdürülmesi, hem şirketlerin inovasyon üretmesini hem de tüketicilerin daha avantajlı koşullarda alışveriş yapmasını sağlıyor.
Rekabet Kurulu, Apple Teknoloji ve Satış Limited Şirketi (Apple) ile birlikte teknoloji perakendecileri ve çeşitli dijital hizmet sağlayıcıları hakkında ciddi bir soruşturma başlattı.
Bu adım, Apple markalı ürünlerin yeniden satış fiyatlarının belirlenmesi ve ikinci el (geri alım) pazarındaki fiyatların koordinasyonu konusunda ortaya çıkan rekabet karşıtı bulgulara dayandırılıyor. Kurulun açıklamasına göre, Apple’ın yanı sıra dokuz farklı teşebbüs daha soruşturmaya dahil edildi.
Soruşturmanın Kapsamı ve Gerekçesi
Rekabet Kurulu tarafından yapılan duyuruda, Apple’ın Türkiye’de faaliyet gösteren iştiraklerinden biri olan Apple Teknoloji ve Satış Limited Şirketi’nin, hem kendi ürünlerinin yeniden satış fiyatlarını belirlemiş olabileceği hem de geri alım pazarındaki fiyatlara müdahalede bulunmuş olabileceği iddiaları üzerine harekete geçildiği belirtildi.
Kurulun 27 Şubat 2025 tarihli toplantısında alınan kararla birlikte, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesinin ihlal edilip edilmediğini belirlemek amacıyla Apple ve bazı iş ortakları hakkında resmi soruşturma başlatıldı.
Bu kapsamda özellikle tüketici elektroniği ürünlerinin geri alım hizmetlerini sağlayan Fintegre Teknoloji Ticaret AŞ (Fintegre), Easycep Bilişim ve Ticaret AŞ (Easycep), Getmobil Teknoloji AŞ, HB Bilişim Teknolojileri AŞ ve Destek Bilişim Proje ve Servis Hizmetleri AŞ gibi şirketlerin Apple ile birlikte pazar fiyatlarını koordine etmiş olabileceği yönündeki bulgular dikkat çekti.
Geri Alım Pazarındaki Rekabet Endişeleri
Kurul, Apple'ın ürünlerinin geri alım sürecinde, bu pazarda aktif olan firmaların uygulayacağı fiyatları doğrudan ya da dolaylı biçimde etkileyerek rekabeti sınırlamış olabileceğini belirtti.
Özellikle Fintegre platformu üzerinden yapılan işlemler incelenerek, rekabete hassas verilerin çeşitli teşebbüsler arasında paylaşılmış olabileceğine dair şüpheler gündeme geldi.
Bu verilerin Apple’ın yönlendirmesiyle sistematik şekilde paylaşıldığı iddiası, soruşturmanın derinleştirilmesine yol açtı.
Fintegre Teknoloji Ticaret AŞ’nin sağladığı platform üzerinden, hem geri alım fiyatlarının hem de yeniden satışta uygulanacak fiyat aralıklarının ortak bir strateji ile belirlendiği izlenimi veren delillere ulaşıldığı belirtildi.
Rekabet Kurulu, bu bulgular doğrultusunda söz konusu teşebbüslerin fiyat politikalarını Apple ile birlikte koordineli olarak belirlemiş olabilecekleri gerekçesiyle incelemelerini genişletti.
Yeni Teşebbüsler de Soruşturmaya Dahil Edildi
Kurulun 10 Nisan 2025 tarihinde gerçekleştirdiği toplantıda ise soruşturmanın kapsamı daha da genişletildi.
Ön araştırma sonucunda; Apple, Easycep, Fintegre ve HB Bilişim'in yanı sıra sektörde önemli birer aktör olan Troy (Artı Bilgisayar Satış ve Eğitim Hizmetleri AŞ), Gürgençler Bilişim İletişim Ticaret AŞ (Gürgençler), Teknosa İç ve Dış Ticaret AŞ (Teknosa), Media Markt Turkey Ticaret Ltd. Şti.
(MediaMarkt) hakkında da soruşturma açılmasına karar verildi. Bu kararla birlikte Apple’ın resmi yeniden satıcıları olan Troy ve Gürgençler’in, Apple’ın yönlendirmesi doğrultusunda belirlenen fiyat politikalarına uyum sağlayarak rekabeti sınırlandırmış olabileceği ihtimali değerlendirilmeye başlandı.
Ayrıca, MediaMarkt ve Teknosa gibi büyük perakende zincirlerinin, Apple ve Fintegre ile iş birliği içerisinde, rekabete duyarlı verileri paylaşmak suretiyle pazar yapısını bozacak faaliyetlerde bulunmuş olabileceği şüphesi de araştırma konusu yapıldı.
Rekabet Hukuku Açısından Olası İhlaller
Kurulun incelediği temel yasal dayanak, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesidir. Bu madde, teşebbüslerin aralarında rekabeti kısıtlayıcı anlaşmalar yapmalarını, uyumlu eylemlerde bulunmalarını ve piyasada fiyat, üretim miktarı, satış koşulları gibi unsurlarda koordinasyon sağlamalarını açık biçimde yasaklamaktadır. Apple ve ilgili diğer şirketlerin, bu maddeyi ihlal edecek biçimde hareket etmiş olabileceği iddiası soruşturmanın temelini oluşturuyor.
Eğer bu şirketlerin rekabeti bozucu eylemleri ispatlanırsa, Rekabet Kurulu ciddi idari para cezaları uygulayabilecek. Ayrıca, bu tür ihlaller şirketlerin piyasadaki itibarı açısından da ciddi sonuçlar doğurabilir. Özellikle Apple gibi küresel çapta faaliyet gösteren bir teknoloji devinin Türkiye'deki uygulamalarının mercek altına alınması, benzer uygulamalarda bulunan diğer şirketlere de emsal teşkil edecek nitelikte olabilir.
Soruşturma Süreci ve Olası Sonuçlar
Rekabet Kurulu, hem geri alım pazarı hem de yeniden satış segmentinde faaliyet gösteren firmaların Apple’ın yönlendirmesiyle hareket edip etmediğini belirlemek için detaylı bir inceleme süreci yürütecek.
Kurul tarafından başlatılan bu soruşturmalar, 27 Şubat 2025 tarihli önceki soruşturmalarla birleştirilerek yürütülecek.
Bu bütünleşik soruşturma yöntemi sayesinde, pazarda yaşanan rekabet sorunlarının daha kapsamlı biçimde ortaya konması hedefleniyor.
Soruşturma süreci boyunca teşebbüslerden çeşitli belgeler talep edilecek, yazılı ve sözlü savunmalar alınacak ve gerekirse yerinde incelemeler yapılacak.
Süreç sonunda elde edilen tüm bulgular ışığında Kurul nihai kararını verecek. Eğer ihlal tespit edilirse, sorumlu teşebbüslere ciddi oranda para cezaları uygulanabileceği gibi, sektörel düzenlemeler ya da yapısal tedbirler de gündeme gelebilir.
Türkiye’de dijital ekonomi ve teknoloji perakendeciliği alanında son yılların en dikkat çekici rekabet soruşturmalarından biri olarak değerlendirilen bu süreç, yalnızca Apple'ı değil, onunla iş birliği içinde faaliyet gösteren birçok önemli oyuncuyu da etkileyebilir.
Rekabet Kurumu’nun, pazarın adil işleyişini sağlamak ve tüketicilerin zarar görmesini engellemek amacıyla yürüttüğü bu tür soruşturmalar, piyasa aktörlerinin uygulamalarını gözden geçirmeleri açısından da önemli bir işaret niteliğindedir.