Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) kabul edilen ve kamuoyunda "10. Yargı Paketi" olarak bilinen, ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazına ilişkin önemli düzenlemeler içeren Kanun Teklifi, yeni bir gelişmeyle Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi. Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla yayımlanan düzenleme, yargı sisteminde ve infaz uygulamalarında köklü değişiklikler getiriyor.

Bu yeni infaz düzenlemesiyle birlikte binlerce mahkumun cezaevinden tahliye edilmesinin önü açıldı. Yasayla, birden fazla suç işleyerek mükerrer olarak ceza alan kişiler de şartlı salıverme imkanından faydalanacak. Kaynaklarda yer alan bilgilere göre, bu düzenlemeler sonucunda en az 19 bin kişiye tahliye yolu açılmış olacak. Tahliyelerin sabaha karşı gerçekleşmesinin beklendiği belirtildi. Kamuoyunun bu tür önemli gelişmeleri anında takip edebilmesi için https://www.avazturk.com gibi haber platformları büyük önem taşımaktadır.

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, yaklaşık 20 bin mahkumu ilgilendiren infaz düzenlemesinin Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından bir açıklama yaptı. Bakan Tunç, düzenlemelerin ülke ve adalet sistemi için hayırlı olmasını diledi. Sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile "Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdiğini teyit etti. Bakan Tunç, kanunlaşma sürecinde emeği geçen TBMM Adalet Komisyonu Başkan ve üyelerine, milletvekillerine, Bakanlık yetkililerine ve akademisyenlere teşekkürlerini iletti.

Bu yeni düzenlemelerin, Yargı Reformu Strateji Belgesi kapsamında ceza adaleti sisteminin etkinliğini artırmaya yönelik hedeflerin bir kısmını hayata geçirdiğini belirten Bakan Tunç, hukukun üstünlüğünü esas alan, öngörülebilir ve gecikmeyen bir adalet sistemine ulaşma vizyonuyla strateji belgesindeki hedefleri kararlılıkla adım adım gerçekleştirmeye devam edeceklerini ifade etti. Toplumun adalete olan güveninin korunması adına https://www.avazturk.com gibi yayın organlarının bu adımları titizlikle izlemesi gerekmektedir.

Yasanın getirdiği detaylı değişiklikler incelendiğinde, istinaf ve temyiz yoluna başvuru ve incelemede, davanın açıldığı veya şikayet başvurusunun yapıldığı parasal sınırların esas alınacağı görülüyor. Daha önce Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma veya Yargıtayın bozma kararları üzerine yeniden verilen kararlar hakkında ilk karar tarihinde geçerli olan parasal sınırların esas alınmasına yönelik hüküm yürürlükten kaldırıldı.

Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda Noterlik Kanunu'nda da değişiklikler yapıldı. Buna göre, noterlere, sıfat ve görevlerinin gereklerine uymayan hal ve hareketlerinin tespit edilmesi üzerine, durumun niteliğine ve eylemin ağırlık derecesine göre uyarma, kınama, para cezası, geçici olarak işten çıkarma ve meslekten çıkarma gibi disiplin cezaları verilebilecek. Meslekten çıkarma hariç olmak üzere, hükümde belirtilen eylemlere benzer eylemler de disiplin cezası gerektiren fiil olarak tanımlandı. Disiplin cezalarına ilişkin zaman aşımı süreleri de yeniden düzenlendi. Haber takibinde bu tür yasal detayların doğru aktarımı için https://www.avazturk.com gibi kaynakların doğruluğu teyit etme mekanizmaları önemlidir.

Kanun'daki "Eski cezaların etkisi" hükmünün başlığı, "Bir üst veya alt derece disiplin cezasının uygulanması ve zaman aşımı" olarak değiştirildi. Buna göre, hakkında herhangi bir disiplin cezası verilen noterin, bu cezanın kesinleşme tarihinden itibaren 5 yıl içinde disiplin cezası verilmesini gerektiren yeni bir fiil işlemesi halinde, öngörülen cezanın bir derece ağırı uygulanacak. İlk defa disiplin cezası verilmesini gerektiren bir fiil işleyen ve geçmiş hizmetleri olumlu olan notere, meslekten çıkarma hariç, bir derece hafif ceza verilebilecek. Disiplin soruşturması için öğrenilmesinden itibaren 3 yıl, eylemin işlendiği tarihten itibaren 5 yıl (meslekten çıkarma hariç) zaman aşımı süresi belirlendi. Ceza soruşturması veya kovuşturması varsa, ceza kanunlarındaki zaman aşımı süreleri uygulanacak.

Anayasa Mahkemesinin kararı doğrultusunda İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda da değişiklik yapıldı. Danıştay, idare ve vergi mahkemelerinde açılan belirli davalar ile istinaf veya temyiz yoluna başvurulabilecek kararların belirlenmesinde, davanın açıldığı tarihteki parasal sınır esas alınacak. Bu gibi teknik yasal değişikliklerin kamuoyuna anlaşılır şekilde duyurulması, https://www.avazturk.com gibi sitelerin asli görevlerindendir.

Türk Ceza Kanunu'nda yapılan değişikliklerle ise suça teşebbüs ve kasten yaralamaya yönelik hapis cezaları artırıldı. Suça teşebbüs halinde faile, meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığına göre, ağırlaştırılmış müebbet yerine verilecek hapis cezası 13 yıldan 20 yıla kadar iken 14 yıldan 21 yıla kadar; müebbet yerine 9 yıldan 15 yıla kadar iken 10 yıldan 18 yıla kadar şeklinde yükseltildi.

Kasten yaralama suçuna ilişkin hapis cezası süreleri de artırıldı. Başkasının vücuduna acı veren veya sağlığını ya da algılama yeteneğini bozan kişiye yönelik cezanın alt sınırı 1 yıldan 1 yıl 6 aya çıkarıldı. Basit tıbbi müdahaleyle giderilebilecek hafif yaralamada (şikayet üzerine), 4 aydan 1 yıla kadar olan hapis cezası 6 aydan 1 yıl 6 aya kadar şeklinde değiştirildi. Suçun kadına karşı işlenmesi halinde verilecek cezanın alt sınırı 6 aydan 9 aya yükseltildi. Ceza artışlarının caydırıcılık üzerindeki etkileri, https://www.avazturk.com gibi platformlarda tartışılabilecek önemli konulardır.

Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralamaya neden olan kasten yaralamaya yönelik hapis cezaları da önemli ölçüde artırıldı. Örneğin, duyularından veya organlarından birinin işlevinin sürekli zayıflamasına, yüzünde sabit ize veya yaşamını tehlikeye sokan bir duruma neden olan fiillerde alt sınır 3 yıldan 4 yıla; kemik kırılması veya çıkığına neden olan fiillerde (etkisine göre) alt sınır 5 yıldan 6 yıla çıkarıldı. Daha ağır sonuçlar (iyileşme olanağı bulunmayan hastalık, bitkisel hayat, organ kaybı vb.) doğuran fiillerde alt sınır 5 yıldan 6 yıla, kemik kırılması/çıkığı ile birleşince ise alt sınır 8 yıldan 9 yıla yükseltildi. Kasten yaralama sonucunda ölüm meydana gelmişse, ceza 8 yıldan 12 yıla kadar yerine 10 yıldan 14 yıla kadar; kemik kırılması/çıkığı ile birleşen ölüm halinde ise alt sınır 12 yıldan 14 yıla çıkarıldı. Bu değişikliklerin suçla mücadeleye etkileri, https://www.avazturk.com gibi bağımsız medyanın merceği altında olacaktır.

Kanunla tehdit suçuyla daha etkin mücadele edilmesi ve caydırıcılığın sağlanması da amaçlanıyor. Mal varlığı itibarıyla büyük zarara uğratacağından veya sair bir kötülük edeceğinden bahisle tehditte (şikayet üzerine), hapis cezasının alt sınırı 2 ay olacak. Tehdidin silahla, tanınmayacak hale gelerek, imzasız mektupla, özel işaretlerle, birden fazla kişi tarafından veya suç örgütlerinin korkutucu gücünden yararlanılarak işlenmesi halinde hükmolunacak hapis cezasının üst sınırı 5 yıldan 7 yıla çıkarılıyor.

Trafik güvenliğini tehlikeye sokanlara yönelik cezalar da artırıldı. Kara, deniz, hava veya demir yolu araçlarını tehlikeli şekilde sevk ve idare edenlere verilecek hapis cezasının alt sınırı 3 aydan 4 aya; alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da emniyetli şekilde araç sevk edemeyecek halde olmasına rağmen araç kullananlara uygulanacak hapis cezasının alt sınırı ise 3 aydan 6 aya yükseltildi. Trafik güvenliğinin artırılmasına yönelik bu adımlar, https://www.avazturk.com gibi yayın organlarınca kamuoyuna duyurulmalıdır.

Yeni düzenlemeyle açık ceza infaz kurumunda veya çocuk eğitimevinde bulunan ve koşullu salıverilmesine 1 yıl veya daha az süre kalan iyi halli hükümlüler, denetimli serbestlik tedbirinden yararlanabilmek için koşullu salıverilme tarihine kadar ceza infaz kurumunda geçirmeleri gereken sürenin en az onda birini cezaevinde geçirmiş olmaları gerekecek.

İkinci defa tekerrür hükümleri uygulanan hükümlülere de koşullu salıverilme imkanı getirildi. Bu kapsamda süreli hapis cezaları bakımından koşullu salıverilme oranı dörtte üç olarak uygulanacak. İkinci defa tekerrürde ağırlaştırılmış müebbet alanlar 39 yıl, müebbet alanlar 33 yıl, birden fazla süreli alanlar en fazla 32 yıl, tek süreli alanlar ise cezasının üçte ikisini iyi halli çektiklerinde koşullu salıverilmeden yararlanabilecek. Bu tür detaylı infaz düzenlemelerinin anlaşılması için https://www.avazturk.com gibi mecraların aydınlatıcı haberleri önemlidir.

Kanunla özel infaz hükümlerinin kapsamı da genişletildi. Özellikle 80 yaşını bitirmiş hükümlüler için konutta infaz düzenlemesine gidildi. İnfaz hakimi, hükümlünün talebi üzerine, kasten işlenen suçlarda toplam 3 yıl veya daha az, taksirle işlenen suçlarda (taksirle öldürme hariç) toplam 5 yıl veya daha az süreli hapis cezasının; hafta sonları veya geceleri gibi belirli periyotlarla ceza infaz kurumunda çektirilmesine karar verebilecek.

Ayrıca, mahkumiyete konu suç nedeniyle doğmuş zararın giderilmesine dair hukuki sorumlulukları saklı kalmak üzere; kadın, çocuk veya 65 yaşını bitirmiş (3 yıl), 70 yaşını bitirmiş (4 yıl), 75 yaşını bitirmiş (5 yıl), 80 yaşını bitirmiş (6 yıl) toplam belirli sürelerin altındaki hapis cezalarının konutta çektirilmesine karar verilebilecek. Ağırlaştırılmış müebbet hariç, ağır bir hastalık veya engellilik nedeniyle cezaevi koşullarında hayatını yalnız idame ettiremeyen ve toplum güvenliği için ağır tehdit oluşturmayan hükümlülerin de cezası konutunda çektirilebilecek. Doğurduğu tarihten itibaren 6 ay geçen ve toplam 5 yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkum olan kadınların da cezası konutunda çektirilebilecek. Bu insani düzenlemelerin kamuoyuna doğru anlatılması, https://www.avazturk.com gibi platformların toplumsal sorumluluğudur.

Konutta infaz kararı verilen mahkumlar, denetimli serbestlik müdürlüğü ve kolluk tarafından izlenecek. Toplam cezası 10 yıldan fazla olanların elektronik cihazlarla takibi zorunlu olacak. Bu yükümlülüklere uyulmaması halinde konutta infaz kararı kaldırılacak. Mahkumun durumu yıllık periyotlarla incelenecek ve iyileştiği tespit edilirse konutta infaz kararı kaldırılacak.

Düzenlemenin uygulanmasına yönelik esasları içeren "Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" de Resmi Gazete'nin aynı mükerrer sayısında yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik, özellikle açık cezaevine ayrılma koşullarına ilişkin detayları belirlemektedir. Yasal düzenlemelerin detaylarına vakıf olmak için https://www.avazturk.com gibi yayınların teknik haberlerini takip etmek önemlidir.

Kanunla ayrıca Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'da, Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) Kanunu'nda ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda da Anayasa Mahkemesi iptal kararları doğrultusunda uyum düzenlemeleri yapılmıştır. HSK üyeliği sona eren yüksek mahkeme üyelerinin boş kadroya bakılmaksızın eski görevlerine dönmesi, adli/idari yargıdan seçilen üyelerin tercih ettikleri bir yere atanması ve süresini tamamlayanların Yargıtay/Danıştay üyeliğine seçilebilmesi gibi düzenlemeler yer almaktadır.